Kelime anlamına bakıldığında kolajen, Yunancada “kólla” tutkal anlamına gelir. Kolajen vücudumuzda en çok bulunan proteindir. Cilde yapı kazandırmak, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olmak gibi çeşitli rolleri vardır. Kemiklerin, cildin, kasların, tendonların ve bağların ana yapı taşlarından biridir. Kolajen ayrıca kan damarları, kornealar ve dişler de dahil olmak üzere vücudun diğer birçok bölümünde bulunur.
Kolajen Çeşitleri Nelerdir?
En az 16 çeşit kolajen tipi vardır. En yaygınları 5 ana tip şeklindedir.
Tip 1: Vücudumuzdaki kolajenin %90’ını oluşturur ve liflerden meydana gelir. Deriye, kemiklere, tendonlara, lifli kıkırdağa, bağ dokusuna ve dişlere yapı sağlar.
Tip 2: Eklemler ve elastik kıkırdakta bulunur.
Tip 3: Kasların, organların ve arterlerin yapısını destekler.
Tip 4: Cildin katmanlarında ve kalp kası ile iskelet kası hücrelerinin çevresinde bulunur.
Tip 5: Saç ve plasentada bulunur
Yaşlandıkça, vücudumuz daha az ve daha düşük kaliteli kolajen üretir. Bunun gözle görülür işaretlerinden biri yüz sarkmasıdır. 40 yaşına kadar, her yıl vücutta kolajeninin %1’i kaybedilir.
NOT: Piyasadaki kolajen takviyeleri çoğunlukla tip 1-2-3 kolajen içermektedir. Cilt için tip 1, eklemler için tip 2 takviyesi tercih edilebilir.
Kolajen Üretimini Arttıran Besinler Nelerdir?
Vücudumuzda bulunan glisin ve prolin amino asitleri birleşerek kolajen üretimi yapar. Bu süreç içinde C vitamini gerekir.
C vitamini: Turunçgiller, çilek ve dolmalık biberde bulunur.
Prolin: Yumurta akı, buğday tohumu, süt ürünleri, lahana, kuşkonmaz ve mantarlarda bulunur.
Glisin: Domuz derisi, tavuk derisi ve jelatinde büyük miktarlarda bulunur.
Bakır: Organ etleri, kakao tozu, kaju fıstığı, susam tohumları ve mercimekte bulunur.
Kolajeni Olumsuz Etkileyen Şeyler
- Çok fazla şeker ve rafine karbonhidrat tüketmek: Şeker kolajenin kendini onarma yeteneğine müdahale eder.
- Çok fazla güneş ışığına maruz kalmak: Ultraviyole radyasyon kolajen üretimini azaltabilir.
- Sigara içmek: Kolajen üretimini azaltır. Bu da yara iyileşmesini geciktirebilir ve kırışıklıklara neden olabilir.
- Menopoz
- Toksinlere Maruz Kalma (çevre kirliliği, kullanılan deterjanlar, makyaj malzemeleri)
- Uyku düzensizliği
- Yanlış ve yetersiz beslenme
Kolajen Türleri
Hidrolize Kolajen (Kolajen Hidrolizat): Bu tür sığır, deniz ürünleri, kümes hayvanlarından, domuzlardan ve diğer hayvansal kaynaklardan elde edilir. Emilmesi daha kolaydır.
Denatüre Edilmemiş Kolajen: Tavuk kıkırdağından elde edilen ham kolajendir.
Jelatin: Genellikle hayvansal kaynaklardan elde edilen pişmiş kolajendir.
