Yazı içeriği ve başlıklar:
1 – Beta Glukan Nedir?
2 – Ne İşe Yarar?
3 – Bağışıklığa Nasıl Etki Eder?
Havaların erkenden karardığı, güneşin gri – siyah bulutların arkasına saklandığı sonbahar aylarında hepimizin içine inceden bir korku düşer: soğuk algınlığı riski kapımızdadır… Hem iş hem de okul yoğunluğunun arasında bir de hastalık derdine düşmek, günlerce çektiğimiz soğuk algınlığı semptomları; hayat kalitemizi etkileyip motivasyonumuzu düşürür. Oysa bunların önüne geçebilmek için yapılacakları hepimiz biliyoruz, hatta en güçlüsünü; bağışıklık sistemimizi güçlendirmek… Peki bunu nasıl başarabiliriz?
Bağışıklık güçlendirici takviyeler ve besinler tabi ki akla ilk gelen çareler… Ancak çoğunlukla bunların hangi içerikler yardımıyla bağışıklığımızı güçlendirdiğini pek bilmiyoruz. Bu yazımızda sizler için en güçlü bağışıklık güçlendiricilerden biri olan beta glukanı mercek altına aldık. Bazı besinlerde doğal olarak üretildiği gibi ilaçların ham maddesinde ve gıda takviyesi olarak da kullanılabilen beta glukanın ne olduğunu, ne gibi faydalar sağladığını ve bağışıklığa olan etkisini gelin birlikte keşfedelim!
Beta Glukan Nedir?
Polisakkaritler grubuna dahil olan beta glukan (beta glucan); arpa ve yulaf gibi tahıllar ile mantarların ve bakterilerin hücre duvarlarında doğal yollarla oluşan lif benzeri bir moleküldür (1). Çözünebilir liflere örnek olarak verilebilecek bu molekül, çeşitli bitkisel gıdalar ve tahıllar yoluyla vücudumuza kazandırdığımız önemli bir maddedir. Lif kaynağı bir madde olarak çoğu zaman bağışıklık sistemi güçlendirici etkisiyle anılan beta glucan, sindirim başta olmak üzere birçok vücut fonksiyonunun iyileştirilmesinde ya da düzenlenmesinde rol oynar. Pek çok madde gibi bu molekülün de her gün ve düzenli olarak tüketimini sağlamak ya da takip etmek zor olabilir. Bu nedenle beta glucana bağışıklık güçlendirici takviyeler arasında rastlamak mümkündür.
Beta Glukan Ne İşe Yarar?
Beta glukan içeren besinler veya beta glukan vitamin takviyeleri yoluyla vücudunuza sağlayabileceğiniz oldukça önemli faydalar vardır. Gelin bunları başlıklar halinde inceleyelim.
Kolesterol Kontrolü Sağlar
En son yayınlanan 2011 raporuna göre yulaftan türetilen beta glucanın, kolesterol seviyelerini önemli ölçüde azalttığı ve kontrol altında tuttuğu görülmüştür (2). Katılımcılar üzerinde günde 3 gr’lık beta glukan tüketimi üzerinden yapılan araştırmalarda LDL kolesterolün düşürülebildiği ancak HDL seviyelerinin bir değişiklik göstermediği saptanmıştır (3).
Diyabeti Düzenler
Beta glucanın sindirim sisteminde tek başına sindirilememesine rağmen bağırsaklardaki besin geçişini yavaşlatma etkisi vardır. Böylece karbonhidratların daha yavaş emilmesine yardımcı olup kan şekerini sabitler. Diyabetli hastalarda doğrudan tedavi veya hastalığı önleme amacıyla kullanılmasa da besin takviyesi olarak alındığında kan basıncının düzenlenmesine katkıda bulunur (4).
Mevsimsel Hastalıkları Önleyebilir
Bağışıklık sistemini güçlendiren takviyelerden biri olarak kabul edilen beta glucanın; grip, soğuk algınlığı, nezle gibi mevsimsel hastalıkların önlenmesinde etkili olacağı düşünülür. Ancak bu hastalıkları önleme veya tedavi etme etkisine yönelik bir laboratuvar çalışması bulunmamaktadır. Aynı nedenle astım ve mevsimsel alerjileri de önlediği düşünülmektedir ancak yine bu konuda da yeterli çalışma yoktur.
Bağırsakları Düzenler
Beta glukan, yüksek lif içeriği sayesinde kabızlık gibi bağırsak sorunlarının çözümlenmesine yardımcı olur. Bağırsaklardaki düzeni sağlayan sağlıklı bakterileri koruyarak bağırsak sağlığına ve dolayısıyla sindirim sağlığına katkıda bulunur. Bunların yanı sıra özellikle beta glukan takviyesi, kilo kontrolü yapanların rahatlıkla diyetlerine dahil edebilecekleri sağlıklı bir besindir.
Beta Glukan Bağışıklığa Nasıl Etki Eder?
Immuno – modülatör olarak sınıflandırılan, yani bağışıklık sistemi güçlendirici etkisi olan beta glucan, bağışıklık hücrelerini aktive ederek vücuda zarar veren istilacı hücrelerin yakalanıp yok edilmesinde görev alır. Vücudun hücrelerdeki saldırganlarla mücadele etmesini ve alarma geçmesini sağlamak için bağışıklık sisteminin gereken noktalarını ‘uyarır’. Böylece bağışıklık sistemini daha aktif tutar ve vücudun dış tehditlere karşı korunmasını veya hazırlıklı olmasını sağlar. Bu nedenle beta glukan, hem besinlerde bulunan hem de gıda takviyesi olarak alınabilen en güçlü bağışıklık güçlendiricilerden biridir.
Buğday, arpa, pirinç ve mantar tüketerek alabileceğiniz beta glucan; bu ürünlerden ayrıştırılıp elde edilen bağışıklık güçlendirici takviyelerle daha kontrollü ve sağlıklı bir şekilde vücuda kazandırılabilir. Cinsiyet ve yaş faktörü beta glukan takviyesinde önemlidir. Buna göre 50 yaş altındaki erkekler için 38 gr, kadınlar için 25 gr beta glucan tüketilmesi önerilir. 51 yaş üstüne gelindiğinde bu oranlar erkekler için 30, kadınlar için 21 gr’a düşer. Gençlerde ise 30 – 35 gr tüketimi idealdir (5).
