Çocuklarda diş gıcırdatma çoğu zaman ebeveynler tarafından fark edilebiliyor olsa da dikkat edilmesi gereken ve bazı sağlık problemlerinin belirtisi olan bir durumdur. Bu rahatsızlığın çözümü için altta yatan sebep bulunmalıdır. Daha sonra tanıya yönelik tedavi ile diş gıcırdatma probleminin önüne geçilebilmektedir.
Peki çocuklarda diş gıcırdatma neden olur ve nasıl tedavi edilir? Bu soruların cevaplarını bugün sizlerle paylaşacağız.
Çocuklarda Diş Gıcırdatma Neden Olur?
Tıp dilinde adı bruksizm olan, halk arasında ise diş gıcırdatma olarak bilinen bu problem, geceleri istemsiz bir şekilde dişlerin gıcırdatılması ve çenenin kasılması ile oluşur. Bu problem bazen çocuğun kendisi tarafından fark edilebiliyor olsa bile genellikle çıkan sesten ve çene hareketlerinden ötürü anne ve babalar bu problemi daha önce fark edebiliyorlar.
Diş gıcırdatma, çocuklarda çok sık karşılaşılan bir durumdur. Birkaç farklı sebebe bağlı olarak gelişebilen bu problemin sonucu olarak çocuklarda çene, boyun ve baş ağrıları oluşabilmektedir. Diş gıcırdatma problemini sadece çocuklar değil yetişkinler de yaşayabilmektedir.
Çocuklarda uyurken diş gıcırdatması, aşağıda sıraladığımız faktörlere bağlı olarak gerçekleşebilir:
Genetik Faktörler: Bazı araştırmalar çocuklarda diş gıcırdatmanın, aile bireylerinde bruksizm sahibi olmasına bağlı gelişebildiğini göstermektedir. (1)
Psikolojik Sebepler: Birçok araştırma diş gıcırdatmanın psikolojik etmenler ile oldukça önemli bir bağı olduğunu göstermiştir. Stresli bir yaşam diş gıcırdatmaya sebep olabilir. Diş gıcırdatma problemi yaşayan çocukların bu probleme sahip olmayan çocuklara oranla anksiyete belirtileri gösterdiğini belirten araştırmalar vardır (2). Bazı araştırmalar ise aşırı sinirli halin ya da hayal kırıklığının diş gıcırdatmaya sebep olabildiğini gösterir.
Çocuklarda psikolojik temelli diş gıcırdatma çok görülebildiği gibi yetişkinlerde de bu sebep ile diş gıcırdatma yaygın bir problemdir. Stresli iş hayatı, maddi ve manevi sorunların kişi üzerindeki psikolojik baskısı, gece istem dışı çene kasılması diş gıcırdatmaya sebep olabilir.
İlaç Kullanımı: Bruksizm yani diş gıcırdatmanın bir diğer sebebi ise ilaç kullanımıdır. Bazı hormon tetikleyiciler, ilaçlar ve uyuşturucuların diş gıcırdatmaya sebep olabileceği gözlemlenmiştir. Serotonin inhibitörü ilaçların bruksizm üzerindeki etkilerinin, ilacın dozunun düşürülmesi ile birlikte azaldığı gözlemlenmiştir. Ayrıca yetişkinlerde görülen diş gıcırdatmanın bir sebebi yoğun kafein tüketimi olabilmektedir. Kafein ile diş gıcırdatma arasında ilişki olduğu bazı çalışmalarda gözlemlenmiştir (3).
Çocuklarda uyurken diş gıcırdatma tek bir sebebe bağlı olmadığı ve ilk bakışta tanı kolayca konulamadığı için tedavi süreci başlamadan önce çocuğun düzgün bir muayeneden geçmesi gerekmektedir.
Eğer çocuğunuzda diş gıcırdatma probleminin olduğunu düşünüyorsanız bu durumu bir pedodontist (çocuk diş hekimi) ile görüşmeniz doğru bir karar olacaktır.
Muayene sırasında diş hekimi dişlerin genel durumunu bakacak, diş minesinin üzerini inceleyecek, dişlerin hassasiyetini ölçecek ve çene kaslarını inceleyecektir. Bu muayenelerin yanısıra çocuğunuza onu sıkan herhangi bir probleminin olup olmadığını sorabilir. Özellikle psikolojik sebepler ile diş gıcırdatma problemi sıklıkla gelişebildiği için bu sorular doğru tanının konulmasında büyük önem taşımaktadır. Muayenenin sonunda hekim, çocuğun düzenli kullanmış olduğu ilaçlar var ise bunlar ile ilgili bilge almak isteyebilir.
Tüm bu bilgiler ışığında diş hekimi çocuğun diş gıcırdatma sebebini bulacaktır. Bu konu ile ilgili siz de bildiğiniz her detayı hekim ile paylaşmalısınız.
Nelere Sebep Olabilir?
Diş gıcırdatmanın genel sağlığa doğrudan olumsuz bir etkisi olmasa da çocuklarda baş ağrısı, kulak ağrısı ve boyun ağrısı gibi normalde görülmemesi gereken sorunların gelişmesine sebep olabilir.
Ayrıca diş yüzeylerinde ve dolgularda bozulmalara ve uzun süre içerisinde tedavi olunmazsa çene ağrılarına, dişlerin kırılmasına ya da dişlerde hassasiyete sebep olabilir.
Yetişkinlerde sık sık görülen ve oldukça önemli olan diş eti çekilmesi hakkında bilgi almak için “Diş Eti Çekilmesi Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çocuklarda diş gıcırdatma, tedavisi olan bir problemdir. Her ne kadar çok hızlı ve kolay bir şekilde geçiyor olmasa da kontrol altına alındıktan sonra çocuğun yaşam kalitesini yükseltir; diş ve çene sağlığının korunmasını sağlar.
Diş gıcırdatma problemleri hem çocuklarda hem de yetişkinlerde, daima tanıya göre yapılır. Bu sebeple:
- Eğer genetik faktörler ile diş sıkma ya da diş gıcırdatma problemleri oluşuyorsa bu durum çocuğun büyümesi ile birlikte azalarak kaybolabilir. Kaybolmadığı takdirde kişiye özel üretilen gece plağı ile tedaviye devam edilir.
- Eğer psikolojik sebepler ile problem oluşuyor ise bir uzman yardımı ile psikolojik destek görmek diş gıcırdatma probleminin zamanla kendiliğinden geçmesine yardımcı olabilir. Çocuğunuzun duygularını olumsuz etkileyen olayları onunla konuşmanız, ona yardımcı olmak istediğinizi belirtmeniz ve onunla düşüncelerinizi paylaşmanız, üzerindeki stresin azalmasına yardımcı olabilir.
- Eğer medikal ilaçların kullanımına bağlı gelişen bir durum ise ilaçlar değiştirilebilir ya da dozları azaltılarak diğer tedaviye devam edilirken diş sıkma ve diş gıcırdatma problemleri kontrol altına alınmaya çalışılır.
