Turna yemişi, süpürgeotu ailesinin bir üyesidir. Cranberry adıyla da bilinen bu meyve, çok keskin ve ekşi bir tadı olması nedeniyle nadir olarak çiğ yenir. Turna yemişi, idrar yolu enfeksiyonlarına karşı etkilidir ve vitaminler açısından zengindir. Genellikle tatlandırılmış meyve suyu olarak tüketilirler. Turna yemişinden çeşitli soslar elde edilir ve genellikle gıda takviyelerine eklenir.
Bu yazımızda, sağlık yararları da dahil olmak üzere turna yemişi hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulabilirsiniz..
Besin Değerleri
Taze cranberry neredeyse %90’ı sudur. Meyvenin geri kalanı çoğunlukla karbonhidrat ve lif içerir.
100 gram çiğ, şekersiz turna yemişindeki ana besinler ise şöyledir: (1)
- Kalori: 46
- Su: %87
- Protein: 0.4 gram
- Karbonhidrat: 12.2 gram
- Şeker: 4 gram
- Lif: 4.6 gram
- Yağ: 0,1 gram
Karbonhidrat ve Lif
Turna yemişi lif ve karbonhidratlardan oluşmaktadır. Bunlar sükroz, glikoz ve fruktoz gibi basit şekerlerdir. Geri kalan kısmı bağırsağınızdan neredeyse bozulmadan geçen, pektin, selüloz ve hemiselüloz gibi çözünmeyen liflerden oluşur. Turna yemişi ayrıca çözünür lif içerir. Bu nedenle, aşırı turna yemişi tüketimi, ishal gibi sindirim problemlerine neden olabilir.
Öte yandan, cranberry suyu neredeyse hiç lif içermez ve genellikle diğer meyve suları ile seyreltilir ve şeker ile tatlandırılır. (2)
En Kaliteli Cranberry Ürünleri İçin Tıklayın..
Vitaminler ve Mineraller
Turna yemişi, başta C vitamini olmak üzere çeşitli vitaminler ve mineraller içerir.
- C Vitamini: Askorbik asit olarak da bilinen C vitamini, turna yemişindeki baskın antioksidanlardan biridir. Cildinizin, kaslarınızın ve kemiğinizin bakımı için gerekli olan bir vitamindir.
- Manganez: Çoğu gıdada bulunan manganez gelişim süreci, metabolizmanız ve vücudunuzun antioksidan sistemi için oldukça gereklidir.
- E Vitamini: Yağda çözünen temel bir antioksidan sınıfı.
- K1 Vitamini: Phylloquinone olarak da bilinen K1 vitamini, kanın pıhtılaşması için gereklidir.
- Bakır: Bakır alımının yetersiz olması kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. (3)
Diğer Bileşenler
Turna yemişinin biyoaktif bitki bileşikleri, antioksidanlar ve özellikle flavonol polifenoller bakımından zengin bir içeriğe sahiptir. Bu bitki bileşiklerinin çoğu cilt için faydalıdır.
- Quercetin: Turna yemişinde en bol bulunan antioksidandır. Turna yemişi quercetinin ana kaynakları arasındadır.
- Mirisetin: Turna yemişinin önemli bir antioksidan polifenoli olan mirisetin, bazı yararlı sağlık etkilerine sahiptir.
- Ursolik asit: Cilde yoğun etkisi bulunan ursolik asit, bir triterpen bileşiğidir. Birçok geleneksel bitkisel ilacın içeriğinde bulunur ve güçlü antienflamatuar etkileri vardır.
- A-tipi proantosiyanidinler: Yoğunlaştırılmış tanenler olarak da adlandırılan bu polifenollerin idrar yolu enfeksiyonuna karşı etkili olduğuna inanılmaktadır. (4)
İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Önlenmesi
İdrar yolu enfeksiyonlarını en yaygın bakteriyel enfeksiyonlar arasındadır ve özellikle kadınlar arasında çok sık görülmektedir. Bu rahatsızlığa çoğunlukla, mesanenin ve idrar yolunun iç yüzeyine yapışan Escherichia coli adındaki bağırsak bakterisi neden olur.
Turna yemişi, A tipi proantosiyanidinler veya yoğunlaştırılmış tanenler olarak bilinen benzersiz bitki bileşikleri içerir. Turna yemişinde bulunan A tipi proantosiyanidinler, e.coli’nin mesane ve idrar yollarının astarına yapışmasını önleyerek idrar yolu enfeksiyonlarının engellemesini sağlar.
Bazı çalışmalar, cranberry suyu tüketmenin veya takviyeler kullanmanın hem çocuklarda hem de yetişkinlerde idrar yolu enfeksiyonu riskini azaltabileceğini göstermektedir. (5)
Tüm tuna yemişi ürünleri idrar yolu enfeksiyonuna aynı şekilde etki göstermez. Aslında, proantosiyanidinler işlem sırasında kaybolabilir, bu da birçok ürünü işlevsiz hale getirir.
İdrar yolu enfeksiyonu yaşadığınızdan şüpheleniyorsanız, sağlık uzmanınıza danışmalı, birincil tedavi yönteminin antibiyotik olduğunu unutmamalısınız.
Kalp Sağlığı
Kalp hastalığı dünya çapında en önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Turna yemişi kalp sağlığı için yararlı olabilecek çeşitli antioksidanlar içerir. Bunlar arasında antosiyaninler, proantosiyanidinler ve quercetin bulunur. (6)
Bazı çalışmalarda, turna yemişi suyunun veya ekstraktlarının çeşitli kalp hastalığı risk faktörleri için yararlı olduğu kanıtlanmıştır. (7)
Turna yemişin kalp sağlına etkileri şu şekilde sıralanabilir:
- HDL (iyi) kolesterol seviyenizi arttırmak
- Diyabetli kişilerde LDL (kötü) kolesterol seviyelerini düşürmek
- LDL (kötü) kolesterolü oksidasyondan korumak
- Kalp hastalığı olan kişilerde kan damarlarındaki sertliği azaltmak
- Kan basıncını düşürmek
- Homosisteinin kan seviyelerini düşürerek kan damarlarındaki iltihaplanma riskinizi azaltmak
Turna Yemişinin Yan Etkileri
Turna yemişi ve turna yemişi ürünleri, kontrollü ve dozunda tüketilirse çoğu insan için güvenlidir. Bunun yanında, aşırı tüketim mide rahatsızlığına ve ishale neden olabilir ve aynı zamanda bu rahatsızlığa yatkın olan kişilerde böbrek taşı riskini artırabilir.
