Ağız yarası olarak da dile getirilen aft oldukça rahatsız edici ve acılı bir süreç yaratabilir. Ağız yarası yemek yemenizi zorlaştırabilir, dişinize değiyorsa o bölgede sürekli bir irritasyon ve ağrı yaratabilir, insanı konuşmayı bile istemez bir hale getirebilir… Aft çoğu zaman grip gibi hastalıkların varlığında ya da başlangıcında kendini gösterdiği için bağışıklık sisteminin düşük olması ile ilişkili ortaya çıkabilir. Ancak ağız yarası dediğimiz aftın oluşması için farklı nedenler vardır.
Çoğu zaman kendi kendine de geçebilen ağız yarası hakkında bilmek isteyeceklerinizi yazdık, aft nasıl geçer ve ağız yarası neden olur sorularını sizin için yanıtladık.
Ağız Yarası (Aft ya da Ağız Ülseri) Nedir?
Ağız yarası (ağız ülseri), ağız içinde ve yanakların içerisinde çıkan bir çeşit açık yaradır. Çoğu zaman sarımsı ve beyaz bir dokunun etrafı kırmızı iltihaplı bir doku ile kaplanır. (1)
Aft belirtileri:
- Küçük sarı ve beyaz oval şekilli ülserler
- Ağrılı kırmızı bölgeler
- Ağız içerisinde karıncalanma hissi
Zaman zaman aşağıdaki semptomlar da aft belirtileri arasında görülür:
- Ateş
- İyi hissetmeme
- Şişmiş lenf bezleri
Ağız yarası sürekliliği olan bir durum değildir. Çoğu zaman ağız yarası 1 ya da 3 hafta içerisinde herhangi bir tedavi uygulanmadan kendi kendine geçebilir. Ağız yarasının neden olduğu acı ise genelde 7 ya da 10 gün içerisinde geçer. Ciddi ağız yarası vakaları 6 haftaya kadar iyileşmeyebilir.
Ağız Yarası Neden Olur?
Vücudunuzun ağız yarası oluşturma riski ailenizin ağız yarası geçmişine bağlı olarak yükselebilir. Ağız yarasının nedenleri arasında:
- Viral enfeksiyonlar,
- Stres,
- Hormonal dalgalanmalar,
- Gıda alerjisi,
- Menstrual döngü,
- Vitamin ve mineral eksikliği,
- İmmün sistemi problemleri,
- Ağız içerisinde oluşan diğer yaralar bulunmaktadır.
B3 vitamini (niasin), B9 vitamini (folik asit) ve B12 vitamini (kobalamin) gibi bazı vitamin eksiklikleri ağız yarası oluşumunu tetikleyebilir, sıklaştırabilir ya da ağız yarası sayısını arttırabilir. Demir, çinko ya da kalsiyum eksikliği ağız yarası problemlerini daha kötü bir duruma getirebilir.
Bazı durumlarda ise ağız yarasının neden oluştuğu anlaşılamayabilir.
Ağız yarasına sebep olan bakteriler kötü kokulara da neden olabilir. Eğer ağız kokusu problemine sahipseniz “Evde Ağız Kokusu Giderme Yöntemleri” yazımız size yardımcı olabilir.
Ağız Yarası Nasıl Geçer?
Ağız yaraları genellikle tedavi uygulanmadan geçer. Ancak sizinle paylaşabileceğimiz, ağız yaralarının geçmesini hızlandırabilecek yöntemler de bulunmaktadır. Dişlerinizi düzenli fırçalamanız ve diş ipi kullanmanız bakteriyel enfeksiyonların önüne geçmenize yardımcı olur. Baharatlı yiyecekleri ağız yarası varken tüketmemeniz iyileşme sürecine olumlu etki eder. Süt içmek, yoğurt yemek ya da dondurma yemek de acının azalmasına yardımcı olabilir.
Bazen acı çok şiddetli olabilir. Tuzlu su ya da ağız gargaraları ile ağzı çalkalamak rahatsızlık hissini azaltabilir. Gargara yöntemi başlangıçta sizi rahatsız hissettirse bile yardımcı olacaktır.
Bazı reçetesiz topikal kullanımlı ilaçlar yaraların iyileşmesine ya da şiddetlerinin azalmasına yardımcı olabilir. Bu ilaçlar için doktorunuza danışabilirsiniz.
Doktorunuz size:
- Antimikrobiyal gargara,
- Antibiyotik,
- Kortikosteroid krem,
Ya da herhangi bir diş bakımı gargarasını kullanmanızı önerebilir.
Evde uygulayabileceğiniz ağız içi yarasına iyi gelen yöntemler de bulunmaktadır. Aft çıkan bölge üzerine buz uygulama ya da az miktarda süt uygulama acının şiddetini azaltıp iyileşmeyi hızlandırabilir.
Ağzınızı ılık su ve karbonat karışımı ile çalkamak da ağrının azalmasına ve iyileşmeye destek olur. Karbonatlı su karışımı için yarım bardak su içerisine (100 ml) 1 çay kaşığı karbonat koymanız yeterlidir.
Ağız Yarası ve Uçuk Farkı
Ağız yarası dediğimiz aft problemi ağzın iç yüzeyinde herhangi bir bölgede çıkabilir. Dudak içi, dudakların diş eti ile kesiştiği nokta yanak içleri ve diş etleri en sık aft çıkan bölgelerdir ancak damak, boğaz ve dil çevresi de ağız içi yarası çıkarabilir.
Buna karşılık uçuk ağız çevresinde ve dudaklarda çıkar yani ağzın dış kısmındadır ve genellikle sivilceye benzer içi iltihaplı bir kabartı halinde olur. Öncesinde şişer ve kızarır ardından patlar ve iltihaplı bir yüzey oluşur. Uçuk herpes simpleks virüsü sebebi ile gerçekleşir. Herpes virüsünü vücut taşır stres, yorgunluk ve aşırı güneş yanığı gibi durumlarda uçuk oluşturur. Uçuk burun ve göz etrafında da oluşabilir.
