Tiroid bezi vücut metabolizması için oldukça önemli bir organdır. T3 ve T4 hormonlarının üretimini sağlayan tiroid bezinin fazla çalışması ya da az çalışması, üzerinde nodül oluşması ya da kanser oluşturması birçok açıdan vücudu olumsuz etkileyebilmektedir. Bir çeşit tiroid hastalığı olan guatr oldukça yaygındır ve muhtemelen sizin de kulağınıza gelmiştir ancak bu tek tiroid hastalığı değildir.
Metabolizma için önemi büyük olan tiroid bezi hakkında bilgi almak istiyorsanız, tiroid bezi ve tiroid hastalığı hakkında detaylı bilgiler içeren bu yazımızı mutlaka okumalısınız.
Tiroid Hastalıkları Nelerdir?
Vücuttaki metabolik işlemlerin neredeyse tamamından sorumlu hormonlar üreten ve bu sebeple oldukça önemli olan tiroid bezi birçok farklı hastalıklar geliştirebilir. Tiroid hastalıkları genellikle iyi huylu ve kötü huylu olarak 2 sınıfa ayrılırlar.
İyi huylu tiroid hastalıkları:
- Guatr
- Hipotiroid
- Hipertiroid
- Haşimato
Kötü huylu tiroid hastalıkları:
- Tiroid kanseri
Tiroid bezi hastalıkları gebelikte bebek sağlığını olumsuz etkileyebilir hem kadınlarda hem de erkeklerde cinsel yaşamı olumsuz etkileyebilir, sperm hareketliliğinde olumsuzluklara yol açabilir, cinsel isteksizlik ve boşalma sorunları yaratabilir. Kadınlarda tiroid bozuklukları adet döngüsü üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir ve inferteliteye (kısırlık) sebep olabilir. Hiptiroid hastalığının anksiyete belirtileri yapabileceği de görülmüştür. (1)
Tiroid bezi hastalıkları genellikle ilaç kullanımı ile kontrol altına alınabilmektedir. Ayrıca atom tedavisi ve tiroid ameliyatı da gerekli durumlarda doktorlar tarafından hastalara önerilmektedir.
Şimdi tiroid hastalıklarını daha detaylı inceleyelim:
1.Guatr Nedir?
Tiroidin büyümesi genellikle guatr olarak adlandırılır. Guatr tiroid bezinin bir bölümünde içeri ya da dışarı yumru oluşturarak oluşabilir ve bu büyümeye nodüler guatr denir. Bir de nodülsüz guatr vardır. Nodülsüz guatrda tiroid bezinin tamamı simetrik olarak büyür. Tiroid bezi yüzeyi düz ve yumuşak bir dokuya dönüşür. Nodüler guatr daha şekilsizdir.
Nodülsüz guatr vücudun yeterince tiroid hormonu üretememesi sebebiyle oluşur. Vücut hormon üretemeyince beyin tiroid bezini daha çok uyararak hücrelerin çoğalmasını ve büyümesini sağlar.
Nodüler guatr ise beyinden gelen hücrelerin nodüllü bölgede daha fazla algılaması sebebi ile oluşur. Bu sebeple büyümenin gerçekleştiği bölge daha fazla çalışabilmek için çoğalır.
Her tiroid nodülü kansere dönüşecek diye bir durum söz konusu değildir ve bu nodüller sık karşılaşılan durumlardır. Yine de doktorlar önlem olarak ultrasonografi yöntemi ile nodülün tehlikeli olup olmadığını, kanserli hücreye sahip olup olmadığını kontrol etmek isterler.
Hipotiroid Nedir?
Hipotiroid, tiroidin az çalışması durumudur. Hastalığın belirtileri arasında:
- Halsizlik
- Yorgunluk
- Konsantrasyon güçlüğü
- Kabızlık
- Çabuk üşüme
- Soğuğa karşı dirençsizlik bulunmaktadır.
Bazen cilt kuruluğu ya da ciltte renk dönmeleri de tiroid ile ilişkili gelişir. Haşimato hastalığı hipotiroidin oluşmasına neden olabilir. Bazı durumlarda da bir gereklilik ile daha önceden tiroid bezinin bir kısmı alındığında hastanın hormon üretimi azalabilir.
Hipertiroid Nedir?
Tiroid bezinin kendi kendine çok çalışması ve hormon düzeyini olumsuz etkilemesine hipertiroid denilir. Bu hastalık da sık rastlanılan bir tiroid bezi hastalığıdır. Hastalığın berlirtileri arasında:
- Çarpıntı
- Sıcağa tahammülsüzlük
- Sinirlilik
- Aşırı heyecan
- Ruh hailinde değişiklikler
- Kilo kaybı
- Aşırı terleme
- Saç dökülmesi
- İshal
- Adet düzensizlikleri
- Gözlerin belirginleşmesi olabilmektedir.
Haşimato Nedir?
Haşimato kişinin tiroid bezinin bağışıklık sistemini bir yabancı olarak tanımasıdır. Haşimato hastalığı kişinin tiroid bezini yok etmek için anti-TPO antiokru ve anti-tiroglobulin üretir. Bu antiokrlar tiroid bezi üzerinde iltihaba sebep olur ve bezin çalışmasını engeller dolayısı ile de hormon dengelerini olumsuz etkiler. Bu durum ileri safhalarda hormon yetmezliğine dönüşebilir.
Haşimato hastalığı belirtileri arasında:
- Kilo alma
- Cilt kuruluğu
- Soğuğa dayanıksızlık
- Yorgunluk
- Kramplar
- Seste bozukluklar
- Kabızlık görülebilmektedir.
Tiroid Kanseri Nedir?
Tiroid hastalıkları arasında ender görülse de bir kanser çeşidi olmasından ötürü önemle takip edilmesi gereken bir hastalıktır. Ancak seyri diğer kanser türlerine göre daha iyidir. Tiroit bezi üzerinde kanserli hücre ve doku oluşumu tiroid kanseri hastalığının gelişmesine sebep olur. Cerrahi ile müdahale edilebilir, radyasyon, atom tedavisi ve hormon ilaçları ile tedavisi desteklenir.
Tiroid Hastalıklarının Genel Belirtileri Nelerdir?
- Boyun bölgesinde sıkışma ve gerilme hissi
- Saç dökülmesinin ve terlemenin artması
- Sinir ataklarının artması
- Sıcak ve soğuğa karşı tahammülsüzlük
- Kabızlık ve ishal problemlerinin artması
- Unutkanlık veya konsantrasyon problemleri
- Bacaklarda şişlik hissi
