Yazın sıcaklarını geride bırakıp yavaş yavaş sonbaharın serin havalarını karşılamaya hazırlandıkça soğuk algınlığı ve grip tehlikesi de gündemimize taşınmaya başladı. Coronavirüs tehdidiyle birlikte hastalıklara karşı duyarlılığımızın daha da arttığı bugünlerde çoğumuz bağışıklık sistemini güçlendiren ve düzenleyen gıda takviyelerini kullanmak için daha hevesli hale geldik. İşte o takviyelerden biri de Afrika sardunyası… Hem ilaç hem de takviye göreviyle bağışıklığı kuvvetlendirme özelliği olduğu düşünülen sardunyayı sizler için bu yazımızda mercek altına aldık.
Afrika Sardunyası Nedir?
Siyah sardunya veya cape pelargonium olarak da bilinen Afrika sardunyası (Pelargonium sidoides kökü olarak da bilinir), Güney Afrika’daki geleneksel tıp alanında uzun süredir kullanılan bir bitkidir. Bitkinin kökü bir ekstre olarak üretilir. Bu ekstre mevsimsel hastalıkların semptomları hafifletmek ve hastalık süresini kısaltmak için ya da öksürük ve soğuk algınlığı ilaçlarında kullanılır. Bitkinin kökünden elde edilen ekstrenin; soğuk algınlığı, bronşit ve sinüzit de dahil olmak üzere pek çok üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla savaşmaya yardımcı olabileceği düşünülür.
Afrika Sardunyası Ne İşe Yarar?
Tüm bitki özlü ilaç ve takviyelerde olduğu gibi en sık sorulan sorulan sorulardan biri olan ‘Afrika sardunyası ne işe yarar?’ sorusunun cevabı olarak test tüpü çalışmalarıyla sınırlı olduğunu söyleyebiliriz. Bu aşamada, bitki özünün belirli bakteri ve virüslerin etkisini zayıflattığı ve nötralize ettiği görüşmüştür. Bu bitki, özellikle boğaz ağrısı ve solunum rahatsızlıklarıyla sık sık karşılaşıldığı kış aylarında, bağışıklık sistemini güçlendirmek için takviye olarak kullanılması tavsiye edilen etkili bir ekstreye sahiptir. Bununla birlikte spesifik olarak Afrika sardunyasının faydalarını iki başlıkta inceleyebiliriz.
1. Soğuk Algınlığı ve Sinüzit
Şimdiye kadar Afrika sardunyasının faydaları üzerine yapılan çalışmalar 2013’te gözden geçirilmiş haliyle, soğuk algınlığı ve sinüs enfeksiyonunun süresini azaltabileceğini ortaya koymaktadır. Bu bulgulara rağmen, araştırmacılar bu çalışmaların yetersiz olduğunu da kabul etmişlerdir.
Bilim adamları bir başka araştırmayla ise ekinezya, sardunya ve diğer bitkisel ilaçların çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde etkinliğini araştıran 11 çalışmayı değerlendirmişlerdir. Ekinezyanın herhangi bir rahatlama sağlayamamasına rağmen sardunyanın komplikasyonsuz solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde orta derecede etkinlik gösterdiğini belirtmişlerdir.
2. Akut Bronşit
2013 yılında Almanya’da yapılan çalışmalarda Afrika sardunyasının bronşit semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğine dair bulguların tekrar gözden geçirilmesi gerektiği önerilmiştir. Önceki çalışmalarda olduğu gibi, yararlı bir etkiye dair bazı kanıtlar vardır ancak sonuçlar araştırmaların kalitesizliği sebebiyle yetersizdir.
Afrika Sardunyası Nasıl Kullanılır?
Bitkinin ekstresi, soğuk algınlığı ve grip gibi viral ya da bakteriyel kaynaklı hastalıkların iyileştirilmesinde kullanılan ilaçların ham maddelerinden biridir. Bu ilaçlar tipik olarak öz, tentür, oral süspansiyon, şurup veya jel olarak satılmaktadır. Kış ya da bahar aylarında soğuk algınlıklarına karşı önlem almak amacıyla takviye olarak üretilmiş Afrika sardunyası damlası ve Afrika sardunyası şurubu da mevcuttur. Tamamen doğal kaynaklarla üretilen sardunya ekstreleri, dengeli ve düzenli beslenmenin yanında gıda takviyesi olarak vücuda kazandırılabilir.
Afrika sardunyası takviyelerinin uygun kullanımını anlatan herhangi bir kılavuz yoktur. Güvenli doz; yaş, cinsiyet, kilo, ilaçlar ve genel sağlık durumunuza göre değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle ürün etiketinde belirtilenden daha fazlasını kullanmamalısınız.
Afrika Sardunyası Yan Etkileri
Sardunya ilaçlarının güvenliği büyük ölçüde test edilmemiştir. Ancak yaygın olarak belirtilen yan etkiler arasında mide rahatsızlığı, mide bulantısı, mide ekşimesi veya kötüleşen solunum semptomları bulunur.
Sardunya bitkisi; antikoagülan (kan inceltici) görevi gören, kumarin olarak bilinen bir madde içerir. Bu nedenle aşırı kanamaya neden olabileceğinden warfarin gibi reçeteli antikoagülanlarla Afrika sardunyası takviyesi almaktan kaçınmakta fayda vardır. Aynı nedenle ameliyattan en az iki hafta önce bu takviyenin kullanılmaması sağlık açısından önemlidir.
Afrika sardunyası; sedef hastalığı, romatoid artrit, lupus ve otoimmün hepatit gibi otoimmün hastalıkları olan kişilerde dikkatli kullanılmalıdır. Bu bitki otoimmün semptomlarını tetikleyen antikorları aktive edebilir.
Afrika sardunyasının uzun süreli veya aşırı kullanımının karaciğer hasarına neden olabileceği konusunda bazı endişeler vardır. 2016’da Almanya’da yapılan bir araştırmaya göre bu bitkinin, tıbbi amaçlar için kullanıldığında karaciğer toksisitesine neden olabileceği düşünülmektedir.
Herhangi bir bitkisel takviye kullanmadan önce doktorunuza başvurmayı ihmal etmemelisiniz.
Bağışıklık sistemini güçlendiren bitkilere yer verdiğimiz diğer içeriklerimiz için:
Bağışıklık Sisteminizi Güçlendiren Mucize: Mürver
Coronavirüse Karşı Bağışıklığınızı Ekinezya ile Güçlendirin!
