Passiflora, daha önce adını duymuş olabileceğiniz yatıştırıcı özellikleri ile öne çıkan doğal bir üründür. Türkçe’de çarkıfelek adıyla bilinen büyüleyici güzellikte, enteresan hatlara sahip bu çiçek İngilizce’deki “passion” yani tutku kelimesinden adını alır. Çoğu kişi anksiyete benzeri durumlarda passiflora kullanmayı tercih eder. Doğal bir şekilde elde edilebilmesi ve çok uzun bir geçmişe sahip olması sayesinde passiflora oldukça ünlü bir bitkidir.
Bugün sizlerle passiflora nedir ve nasıl kullanılır sorularına odaklanmak istiyoruz. Bunun için passiflora ile ilgili aklınıza takılmış olabilecek bu soruları yanıtlayan bir rehber hazırladık.
Passiflora Nedir?
Depresyon ve anksiyete belirtisi gösteren kişilere passiflora ürünlerini tavsiye eden kişiler görmüşsünüzdür. O an aklınıza passiflora ile ilgili birçok soru takılmış olabilir.
Passiflora, bilimsel sınıflandırmada Passifloraceae familyasına yani çarkıfelekgillere ait bir bitki çeşididir. En çok bilineni büyük mor yapraklı ve sarımtırak yeşil meyveli olan Passiflora incarnatadır. Passiflora ailesi tahminen 500 bireye sahiptir. Bu oldukça fazla çeşide sahip olan, egzotik görüntüsü ile dikkat çeken çiçek sarmaşık ya da asma benzeri yapıya sahiptir.
Passiflora çiçekleri yaygın olarak Meksika, Orta ve Güneydoğu Amerika’da bulunur. Amerika’da ziraati de yapılan bu bitkinin bazı türlerinin meyveleri yenilebilmektedir. Passion fruit (çarkıfelek meyvesi) olarak bilinen içi sarı çekirdekli, kabuğu mor meyveler bir çeşit passiflora bitkisinin meyvesidir. Çarkıfelek meyvesi, passiflora edulis bitkisinden elde edilir. Tropik bölgelerde, Amerika’da ve Güney Avrupa’da çarkıfelek bitkisi tüketilmektedir.
Bu bitki Amerikan yerlileri tarafından uzun yıllar kullanılmıştır. Yerliler bitkiyi yara, şişlik (su tuplama), kulak ağrısı ve karaciğer problemleri gibi farklı rahatsızlıklar için kullanmışlardır. Daha sonradan İspanyollar bu bitkiyi Avrupa’ya getirmiş ve burada anksiyete ve huzursuzluk için kullanmışlardır. (1) Passiflora bitkisi Hristiyanlar tarafından passion (tutku) kelimesi ile özleştirilmiştir.
Pasifflora günümüzde insanlar tarafından oral yolla kapsül ya da şurup formda kullanılmaktadır. İnsanlar bu bitkiyi uyku problemleri, anksiyete, uyum bozukluğu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, ağrı, fibromiyalji ve tedirginlik hissini giderme ya da belirtilerini azaltma amacı ile kullanılmaktadır.
Ansiyete ve korku ile başlayan ani kalp çarpıntısı ile kişiyi oldukça zor bir durumda bırakan panik atak hakkında bilgi almak için “Yoğun Sıkıntı ve Korku Nöbetlerine Sebep Olan Panik Atak Belirtileri Nelerdir?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Passifloranın Faydaları Nelerdir?
Özellikle stresli zamanlarda doğal yatıştırıcılara yönelmek isteyen kişiler passiflora şurubu ya da passiflora hapı kullanırlar. Passiflora ilaç değildir ancak bilim insanları tarafından yatıştırıcı etkileri olabileceği düşünülmektedir.
1. Rahatlatır ve Uyku Kalitesini Arttırabilir
Passifloranın önemli bir etkisi beyin aktivitelerini azaltarak rahatlamaya yardımcı olması ve uykuyu düzenlemesidir. Bu duruma bir örnek olarak yayınlanmış olan bir çalışmayı verebiliriz. Çalışmada katılımcılar günlük dozlarda mor passiflora çayını düzenli içmişlerdir. 7 gün sonra katılımcıların uyku kalitelerinin arttığı belirtilmektedir. Araştırmacılar orta yaşlı uyku problemine sahip yetişkinlerin passiflora kullanımının iyi olabileceğini belirtmektedirler. (2)
2. Anksiyete Konusunda Yardımcı Olabilir
Anksiyete konusunda araştırmalar passifloranın oral yolla kullanımının belirtileri hafifletebileceğini göstermektedir. Hatta bazı ilaçlar ile benzer etkilere sahip olduğu düşünülmektedir. Ameliyat öncesi gerginlik ve anksiyete konusunda da ağızdan alınan passiflora takviyelerinin yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Mor passifloranın anksiyete konusunda etkili olabildiği gözlemlenmiştir. Bir çalışmada ameliyata girecek ayrı iki gruba plasebo ve passiflora verilmiştir. Araştırmacılar passifloranın plasebo kullanan kişilere göre daha etkili olduğunu gözlemlemişlerdir. (3)
3. Mideyi Rahatlatabilir
Diğer passiflora bitkileri içerisinde midenin rahatlamasına yardımcı olabilen özellikler gözlemlenmiştir. Passiflora foetida bitkisinin bir araştırmada mide ülseri ile ilişkisi gözlemlenmiştir. Sıçanlar üzerinde yapılan çalışmada ülserin hafifletilebildiği görülmüştür. Ayrıca passiflora antioksidan etkilere sahip olduğu da belirtilmektedir. (4)
Mide ve passiflora ilişkisinin incelendiği bir diğer bitki ise passiflora serratodigitatadır. Bu bitkinin saplarından ve yapraklarından bir ekstre üretilmiştir. Bu bitki özü sıçanlarda mide ülseri üzerinde olumlu etkiler göstermiştir. Ancak mide rahatsızlıklarının hafifletilmesi konusunda insanlar üzerinde daha çok araştırma yapılması gerekmektedir.
Passiflora Nasıl Kullanılır?
Passiflora çiçeği görüntüsü ile olduğu kadar yatıştırıcı etkisi ile de güçlü bir bitkidir. Bitkinin sap ve yapraklarından gıda takviyeleri üretilmektedir ancak alacağınız takviyenin kullanım miktarına dikkat ederek kullanmanız oldukça önemlidir. Bunun sebebi ise doz fazlasının yoğun uyku haline, kafa karışıklığına ve baş dönmesine sebep olabilir. Yan etkileri ve yatıştırıcı etkiye sahip diğer bileşenler ile etkileşime girebildiğinden dolayı passiflora ilaçlar ile birlikte kullanılmamalıdır.
Ayrıca hamile ve emziren kadınlar üzerindeki etkileri bilinmediği için passifloranın hamile ve emziren kadınlar tarafından kullanılması güvenli değildir. Ameliyat öncesi kullanımı ile ilgili de mutlaka doktor görüşü alınarak hareket edilmelidir.
