Fibromiyalji Nedir?
Fibromiyalji, yorgunluk, uyku, bellek ve duygudurum sorunları ile birlikte yaygın kas-iskelet ağrısı ile karakterize bir hastalıktır. Araştırmacılar, fibromiyaljinin, beyninizin ağrı sinyallerini işleme şeklini etkileyerek ağrılı duyuları güçlendirdiği düşünülmektedir. Fibromiyaljinin semptomları öznel olarak kabul edilir, yani testlerle belirlenemez veya ölçülemezler. Semptomları öznel olduğundan ve bilinen kesin bir nedeni olmadığından, fibromiyalji sıklıkla başka bir hastalıkmış gibi yanlış teşhis edilir. Bu semptomlar bazen fiziksel bir travma, ameliyat, enfeksiyon veya önemli psikolojik stresden sonra başlar. Diğer durumlarda, semptomlar zaman içinde tek tetikleyici olmadan yavaş yavaş bir araya gelir.
Kadınların fibromiyalji hastalığına yakalanma riski erkeklere oranla daha fazladır. Fibromiyaljisi olan pek çok insanda tansiyon baş ağrısı, temporomandibular(alt çeneye ait) eklem (TME) bozuklukları, irritabl barsak sendromu, anksiyete ve depresyon görülür.
Fibromiyaljinin kesin bir tedavisi yoktur fakat çeşitli ilaçlar semptomların kontrolüne yardımcı olabilir. Egzersiz, istirahat ve stresi azaltma önlemleri de semptomların azalmasında etkili olabilir.
Fibromiyalji belirtileri
Kaslarınız belirli bir dış neden olmaksızın sürekli olarak ağrıyorsa, fibromiyaljiniz olup olmadığını belirlemenize yardımcı olması için bu belirtiler listesini mutlaka gözden geçirmelisiniz. Tüm semptomların aynı anda bulunması pek olası değildir, ancak bunların bazılarına sahipseniz, o zaman tüm bu durumları ve endişelerinizi en kısa sürede doktorunuza iletmenizde yarar var.
Kas ve Vücut Dokular
1- Kas seğirmesi
2- Sabah tutukluğu
3- Şişlik
4- Vücudun farklı bölgelerinde dolaşan hafif ya da şiddetli ağrı
5- Hassas ve yumrulu göğüsler (örtüşen bir durum olarak Fibrokistik göğüsler)
Uyku problemleri
1- Yorgunluk
2- Dişleri sürtme
3- Uyurken dahi kas seğirmesi
4- Uyurken düşme hissi yaşamak
5- Kötü uyku alışkanlığı, her sabah yorgun ve uyuşuk hissederek uyanmak, yenilenmiş hissetmemek.
Alerji ve Sinüs Sorunları
1- Kulak çınlaması
2- Kalın mukus
3- Kulak kaşıntısı ve kulak ağrısı
4- Burun akıntısı ve geniz akıntısı
5- Alerjiler, küf ve mayalara karşı duyarlılık
6- Nefes darlığı
Mide ve Sindirim Problemleri
1- Şişkinlik, bulantı, karın krampları ve pelvik ağrı
2- Sık idrara çıkma (her gece genellikle birden fazla kez kalkmak)
3- Hassas Bağırsak Sendromu
Duyusal Sorunlar ve Hassasiyet
1- Koku, ışık, gürültü, sıcaklık, basınç ve iklim değişikliklerine aşırı duyarlılık
2- Gece sürüşü ve düşük aydınlatmada görme zorluğu
Bilişsel Zorluklar
1- Kötü koordinasyon ve denge
2- Yönleri karıştırma ve tanıdık çevreyi unutabilme
3- Konsantrasyon ve kısa süreli bellek problemleri
4- Üst ekstremitelerde yanma veya karıncalanma
5- Dil bozuklukları ve kısmi konuşma zorluğu
Üreme Problemleri
1- Libido kaybı
2- Cinsel güçsüzlük
3- Adet öncesi sendromu ve diğer adet sorunları
Kalp sorunları
1- Düzensiz kalp atışı
2- Kapakçık problemleri
3- Kalp krizi gibi ağrıların olması
Saç, Deri ve Tırnaklar
1- Aşırı eğimli veya yeterince eğimli olmayan tırnaklar
2- Kolayca çürüyen, yaralanan veya benekli görünen cilt
3- Saç dökülmesi
Ruh Sağlığı Belirtileri
1- Anksiyete, depresyon, panik atak
2- Ruh hali değişimleri ve açıklanamayan sinirlilik hali
Diğer Belirtiler
1- Aile öyküsü
2- Açıklanamayan kilo alımı veya kilo kaybı
3- Karbonhidrat ve çikolata tutkusu
4- Baş ağrısı ve migren
5- Görme gücünde azalma
6- Terleme
Tüm bu belirtilerin nonspesifik olduğunu, başka bir durumdan kaynaklanabileceğini ya da başka bir duruma işaret edebileceğini ya da tesadüfi olabileceğini veya hiçbir şey ifade etmeyeceğini unutmayın. Herhangi bir sonuca varmadan önce kesinlikle doktorunuzla konuşun.
Fibromiyaljinin Teşhisi ve Tedavisi
Ne yazık ki, fibromiyaljinin teşhisi yanıltıcı olabilir. Yüzde yüz kesin tanı koymayı sağlayacak özel bir test yoktur, bu da tanı koymayı güçleştirmektedir.
Her şeyden önce, fibromiyalji tanısı almak için Amerikan Romatoloji Yüksekokulu tarafından belirlenen belirli kriterleri karşılamanız gerekir. Bu kriterler şunlardır:
- Vücudun dört çeyreğinin her birinde en az 3 aydır mevcut olan yaygın ağrı
- Bu noktalarda elle muayane esnasında hissedilen acıya eşlik eden 18 üzerinden 11 hassasiyet puanı,
- Yapılan herhangi bir tanı testinde diğer herhangi bir hastalık için negatif bulgular
Bir kişinin fibromiyaljisi olup olmadığını belirleyebilecek bir test olmadığından, doktorlar diğer koşulları saf dışı bırakmak ve hastalık için daha güçlü kanıtlar oluşturmak için tanı testleri kullanır. Bu testler şunlardır:
- Tam kan sayımı
- Romatizmal faktör
- Antinükleer antikor (ANA)
- Eritrosit sedimentasyon oranı (ESR)
- Tiroid testleri
- Röntgen ışınları
- MRI (manyetik rezonans görüntüleme)
Fibromiyalji hastalarının doktorları tarafından verilen ilaçları kullanmanın yanısıra hayatlarında dikkat etmeleri gereken bir takım durumlar da vardır. Stresten uzak düzenli bir yaşam, dengeli beslenme ve kaliteli uyku, tedavi sürecinde oldukça önemli değişkenlerdir. Fibromiyalji tedavisinde ayrıca kişiye bağlı olarak değişebilen bazı fizik tedavi seçenekleri de mevcuttur. Bunlar; doku masajı, klasik masaj, nöralterapi, ozon tedavisi ve bölgesel enjesiyonlardır.
