Egzama Nedir?
Egzama, kaşıntılı ve iltihaplı cilt lekeleri ile görülen yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Egzama ayrıca atopik dermatit olarak da bilinir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda daha sık görülür. Özellikle bebeklerin yüzlerinde sıklıkla egzamaya rastlanır.(1) Genellikle çocukların, gençlerin ve yetişkinlerin dirseklerinin içinde ve dizlerinin arkasında görülür. Nadir durumlarda, atopik dermatit ilk olarak ergenlik veya yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilir. Erkek ve kadınlarda görülme sıklığı arasında belirgin bir fark yoktur, her ikisini de eşit derecede etkiler.
Egzama Türleri Nelerdir?
İnsanlar egzamadan bahsettiğinde genellikle atopik dermatit anlamına gelir. Bu, en yaygın ve kronik egzama türüdür. Diğer egzama çeşitleri şunlardır:
- Kontakt dermatit tahriş edici maddelere temastan kaynaklanır. Yanma, kaşıntı ve kızarıklık meydana gelir. Tahriş edici uzaklaştırıldığında inflamasyon giderilir.(1)
- Dishidrotik dermatit parmakları, elin avuçlarını ve ayak tabanlarını etkiler. Elde egzama ya da ayakta egzama söz konusu olduğunda akla dishidrotik egzama gelir. Kaşıntılı veya pul pul dökülmeye neden olan çatlaklara ve ağrılı cilt lekelerine neden olur. Bu durum kadınlarda daha sık görülür.
- Nummuler dermatit özellikle kış aylarında kuru, yuvarlak deri lekelerine neden olur. Genellikle bacakları etkiler.(2) Erkeklerde daha yaygındır.
- Seboreik dermatit kaşıntılı, kırmızı, pullu döküntülere neden olur. Saboreik egzama özellikle kafa derisinde, göz kapaklarında, burnun kenarlarında ve kulak arkasında görülür.(1) Kafa derisinde yaygın olarak görüldüğü için saç egzaması olarak da adlandırılabilir.
Egzama Belirtileri Nelerdir?
Egzama kaşıntılı, kuru, pürüzlü, iltihaplı ve tahriş olmuş ciltler ile karakterizedir. Bir anda artar, hafifler ve sonra tekrar artabilir. Egzama herhangi bir yerde olabilir, ancak genellikle kolları, iç dirsekleri, dizlerin arkasını veya başınızı (özellikle yanaklar ve kafa derisi) etkiler. Egzama hastalığı bulaşıcı değildir ve yaşla daha az şiddetli hale gelir. Kırmızı veya kahverengimsi gri lekeler yaygın belirtilerdir. Kalınlaşmış, pullu cilt ise başka bir semptomdur. Egzama yoğun kaşıntıya neden olabilir.(2) Kaşıntı sonucu cildinizi tırmalamak cildi ayrıca tahriş eder ve ciltte kızarıklık oluşur. Bu, antibiyotiklerle tedavi edilmesi gereken enfeksiyonlara neden olabilir. Ayrıca egzama için özellikle cilt ve saç sağlığı için önemli olan vitamin ve mineral takviyeleri de kullanabilirsiniz.
Egzama Neden Olur?
Egzama nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, tahriş edici maddelerin varlığına agresif bir şekilde tepki veren aşırı aktif bir bağışıklık sistemi tarafından tetiklendiği düşünülmektedir. Egzamaya bazen vücudun bir parçası olan proteinlere karşı verilen anormal bir tepki neden olur. Normalde, bağışıklık sistemi insan vücudunun bir parçası olan proteinleri yok sayar ve yalnızca bakteriler veya virüsler gibi istilacıların proteinlerine saldırır. Egzamada, bağışıklık sistemi bu ikisi arasında ayrım yapma yeteneğini kaybeder ve iltihaplanmaya neden olur.(1) Ciltte bir veya daha fazla egzama belirtisinin ortaya çıkmasıyla egzama alevlenmeleri ortaya çıkar. Bunu tetikleyen nedenler ise şunlardır
- Temizleyici ve deterjanlarda bulunan ve cildi kurutan kimyasallar
- Yün gibi kaşındırıcı maddeler
- Sentetik kumaşlar
- Yükselmiş vücut ısısı
- Terlemek
- Sıcaklık değişimleri
- Ani nem düşüşü
- Stres
- Yiyecek alerjisi
- Hayvan tüyü
- Üst solunum yolu enfeksiyonları
Egzamanın Risk Faktörleri Nelerdir?
Çeşitli faktörler egzama gelişme riskini artırabilir. Bebeklerde egzama en çok atopik dermatit yani alerjik egzama olarak görülür.(2) Aynı zamanda egzama, astım veya saman nezlesi olan çocuklarda veya bu koşulları daha sonra genellikle 30 yaşından önce geliştiren yetişkinlerde daha yaygındır. Ailesinde egzama olan kişilerde de bu durumu geliştirme riski daha yüksektir.
