Antioksidanlar, vücudumuzun sağlıklı hücrelerine saldıran ve bağışıklık sistemimizi zayıflatabilen moleküller olan serbest radikallerin verdiği zararlardan vücudumuzu koruyan vitamin ve minerallerdir. Bazı araştırmalar serbest radikallerin kanser, kalp hastalıkları, beyin disfonksiyonu, katarakt ve daha fazlasının gelişimine neden olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle, antioksidanlar ideal sağlığı korumaya yardımcı olurlar.
C ve E vitaminleri, beta-karoten, flavonoidler, lutein ve daha fazlasını içeren antioksidanlar, bazı gıdalarda ve ayrıca besin takviyelerinde bulunabilir. Ancak, özellikle takviye almadan önce doktorunuzla görüşmeniz önemlidir, çünkü bazen diğer ilaçlarla etkileşime geçebilirler.
Son dönemlerde, antioksidanlar üzerinde gerçekleştirilen incelemeler artmıştır, çünkü takviye formunda çok aşırı kullanımı zararlı olabilir. Ayrıca gerçekleştirilen çalışmalardan biri, sigara içenlerde beta-karoten takviyeleri ve akciğer kanseri arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir.
Çoğu vitamin ve minerallerin aşırı alımı zararlı olabilse de, yeterli ve dengeli kullanımında antioksidanlar bir çok fayda sağlar:
1. Antioksidanlar Beyin Fonksiyonunu Geliştirir
Çalışmalar, C ve E vitaminleri tüketiminin bilişsel işlevlerde gelişme sağlayacağını ve demans riskinde azalmaya yol açacağını ortaya koymaktadır. C vitamini bütün turunçgiller, brokoli, maydanoz ve Brüksel lahanası da dahil olmak üzere birçok gıdada bulunur. E vitamini marul, ayçekirdeği, avokado ve fıstık ezmesi gibi gıdalarda bulunur (1).
2. Düzenli Antioksidan Tüketimi Oksidatif Stresi Azaltır
Oksidatif stres, serbest radikallerin üretimi ve antioksidan savunması arasındaki dengede oluşan bozulmadır, diyabet ve alzheimer gibi hastalıkların gelişiminde rol oynar. Neyse ki, antioksidanlar dengeyi sürdürmemize ve oksidasyon sürecini durdurmamıza yardım eder.
Serbest radikallere ne kadar çok maruz kalırsak, antioksidan ihtiyacımız o oranda artar. Sigara dumanı, kirlilik, ilaçlar, hastalık, yüksek stres ve bazen aşırı yoğun egzersiz bu maruz kalma durumunu artırabilir. Antioksidanlar vücutta serbest radikal oluşumunu doğal olarak kontrol eder (2).
Antioksidan kapasitenizi nasıl artırmanın yolları için tıklayın!
3. Antioksidanlar Kanseri Önlemeye Yardımcı Olur
Laboratuvar çalışmaları, bazı antioksidanların kanser gelişimini yavaşlatabileceğini hatta önleyebileceğini göstermektedir. Serbest radikaller DNA’larımıza ve diğer moleküllere zarar verebilir ve sonuçta oluşan hücre hasarı bir şekilde kansere yol açabilir. Bununla birlikte, antioksidanlar diğer antioksidanları yok etmek için savaşırlar ya da bilimsel açıdan serbest radikallerin elektrik yükünü nötralize ederler (3).
4. Antioksidanlar Gözlerin Sağlıklı Kalmasını Sağlar
Bir çalışmada, C ve E vitaminleri ve beta-karoten gibi bazı antioksidanların kombinasyonunun, 65 yaşın üstündeki insanlarda körlüğün önde gelen nedeni olan maküler dejenerasyon gibi ciddi ve yaşa bağlı göz durumlarına karşı koruma sağladığı görüldü. Beta-karoten tatlı patates, havuç ve balkabağı gibi gıdalarda bulunur. Ayrıca, ıspanak ve lahanada bulabileceğiniz lutein adı verilen başka bir antioksidan da görme kuvvetini korumaya yardımcı olur. Göz sağlığına iyi gelen vitaminler hakkında detaylı bir yazımız var(4)!
Linke tıklayarak antioksidan özellikte, göz sağlığına katkıda buluna vitaminleri inceleyebilirsiniz.
5. Antioksidanlar Akciğerlere Yardımcı Olur
New York’ta 1600’den fazla yetişkinle yapılan bir çalışmada, kanın antioksidan seviyeleri arttığında akciğer fonksiyonunun düzeldiği görüldü. En güçlü etkiyi yaratan antioksidanlar ise badem, ayçekirdeği, çam fıstığı, pişmiş ıspanak ve kuru kayısı gibi gıdalarda bulunan beta kriptoksin ve E vitamini olmuştur.
6. C vitamini Gibi Antioksidanlar Saçların Uzamasına Katkı Sağlar
Antioksidanlar, kolajen veya saç folikülleri bağ dokusunun korunmasına yardımcı olarak saç gelişimini destekler. Aynı zamanda sağlıklı saç büyümesi için kafa derisi üzerinde bulunan kan damarlarındaki hücreleri de korur. C vitamini takviye olarak alınabileceğini gibi turunçgiller ve diğer gıdalarla da vücudumuza alınabilir (5).
7. Antioksidanlar Cildin Sağlıklı Kalmasına Yardımcı Olur
Araştırmalar, yeşil çayda ve bazı bitter çikolatalarda bulunan flavonoidlerin cildin iltihap ve kansere karşı korunmasına yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Gerçekleştirilen bir çalışma, yeşil çay içen kadınların, negatif güneş ışığından diğerlerine oranla daha az etkilendiğini buldu. Bununla birlikte, alınması gereken en uygun flavonoid miktarı henüz net olarak belirlenememiştir.
Beslenme Düzenimde Nasıl Daha Fazla Antioksidana Yer Verebilirim?
Doğal antioksidanları tüketmek için bol miktarda meyve, sebze, fındık, fasulye ve baklagil yiyin. Antioksidan açısından yüksek gıdalar genellikle canlı renktedir ve özellikle yaban mersini, böğürtlen, ahududu, çilek, kızılcık, armut, erik, elma, enginar, kırmızı lahana, kırmızı yaprak marul, tatlı patates, fındık ve ceviz antioksidan içerir. Nar suyu gibi besin değeri açısından zengin meyve suları ve bitter çikolata içerisinde eser miktar antioksidan bulundurur.
“Antioksidanlar Hangi Besinlerde Bulunur?” detaylı liste için tıklayın!