Cüce palmiye adıyla da bilinen saw palmetto, bir palmiye ağacı türüdür. Latince adı serenoa repens olan bu ağacının meyvesinden elde edilen saw palmetto oldukça popüler bir gıda takviyesidir.
Cüce palmiye ekstraktı ile üretilen bu gıda takviyeleri özellikle ilerlemiş prostat tedavisinde, idrar fonksiyonunu iyileştirmede ve saç uzamasını arttırmada kullanılır. Ayrıca bu saw palmetto, libido ve doğurganlığı arttırma ve iltihabı azaltma gibi durumlar için de kullanılabilir. Daha da ilginci, en son yapılan araştırmalar da saw palmetto’nun antikanser etkileri olabileceğine dair bulgular elde edilmiş olması.
Elbette bu bitkisel ürünün tıbbı etkilerinin kesinleşmesi için daha çok araştırma yapılması gerekmektedir. Ama önce cüce palmiye nedir, ona bir bakalım.
Saw Palmetto Nedir?
Saw Palmetto ağacı veya serenoa repens, Kuzey Amerika’nın güneydoğu bölgelerine özgü ve özellikle Florida, Georgia, Küba ve Bahamalar’da bol miktarda bulunan cüce palmiye ağacıdır.
Kumlu toprakta yetişir ve adını ağacın yapraklarını gövdeye bağlayan saplardaki keskin, testere benzeri dişlerden alır. Saw palmetto ağacı, büyük bir çekirdeğe sahip koyu renkte meyveler üretir. Cüce palmiye meyvesi uzun yıllardır Yerli Amerikalılar tarafından beslenme, idrar söktürücü, yatıştırıcı, afrodizyak ve öksürük azaltıcı özellikleri için kullanıldığı bilinmektedir.
Günümüzde de bu meyveler tamamen yenilebilir veya kurutularak tüketilebilirler. Kurutulan meyveler çay yapmak için kullanılır. Kurutulmuş ve öğütülmüş cüce palmiye bitkisi, cüce palmiye kapsülü veya tableti olarak satın alınabileceği gibi cüce palmiye yağı olarak yağ formunda da temin edilebilir. Yine de, piyasadaki en yaygın formu kurutulmuş meyvelerin yağlı bölümünün çıkarılmasıyla elde edilen kısımlarıdır.
Bu takviyeler ekstraksiyon yöntemine bağlı olarak %75-90 oranında yağ içerir. Genel olarak çiğ meyvelere kıyasla E vitamini ve diğer antioksidanlar gibi daha yüksek miktarlarda faydalı bitki bileşikleri içerirler.
Potansiyel Saw Palmetto Faydaları
Cüce palmiye ekstresi faydaları konusunda pek çok şey söylenir ancak bahsedilen bu faydalar bilim tarafından %100 desteklenmiş değildir. Ancak yapılan deneyler umut vadedicidir.
Örneğin, bir test tüpü araştırması, saw palmettonun bir formülasyonu olan Permixon’un prostat hücrelerindeki iltihabı azaltabildiği göstermektedir. Bununla birlikte, diğer saw palmetto takviyelerinin aynı etkiye sahip olup olmadığı belirsizdir (1,2).
BPH ve AÜSS için geleneksel ilaç tedavisinin erkeklerde cinsel işlevi olumsuz etkilediği gösterilmiştir. Ancak permixon erkeklerde libido ve doğurganlığın korunmasına yardımcı olur.
Her ikisi de erkeklerin cinsel işlevi üzerinde olumsuz yan etkiler üretmesine rağmen, saw palmetto takviyesi, geleneksel ilaç tedavisine kıyasla libidoda daha küçük düşüşlere ve daha düşük iktidarsızlığa neden olmuştur. Yine de, Permixon’un sağlıklı ve herhangi bir sorun yaşamayan erkeklerde aynı etkiye sahip olup olmadığı ve benzer faydalar sağlayıp sağlamadığı bilinmemektedir (3).
Son olarak, başka bir araştırmaya dayanarak, saw palmetto’nun prostat da dahil olmak üzere belirli kanser hücrelerinin büyümesini öldürmeye ve yavaşlatmaya yardımcı olabileceği düşünülmekte (4,5). Bu konuyla ilgili araştırmalar devam ediyor ve doğa ana, bize bunun için de bir ilaç sunmuş olabilir diye umuyoruz.
Olası Yan Etkileri
Çiğ ve kuru saw palmetto meyveleri yüzyıllardır yeniliyor ve kadim tıp biliminin bir parçası olarak pek çok kültürde kendine yer buluyor. Yine de modern bilim bu bitkinin güvenli olup olmadığını doğrudan araştırmış değil.
Bununla birlikte, cüce palmiye kullananlar ile yapılan pek çok araştırma, bu bitkinin kullanımının genellikle güvenli olduğunu göstermekte. En yaygın yan etkileri olarak ishal, baş ağrısı ve yorgunluk gibi belirtiler gözlenmiş.
Saw Palmetto Ne Kadar Tüketilmelidir?
Saw palmetto birçok formda tüketilebilir; cüce palmiye çayı, tableti, yağı ya da hapı… Saw palmetto meyvelerinin direk yendiğinde veya çay yapmak için demlendiğinde etkili olacağı dozlar üzerinde çok ise çok az araştırma vardır. Dolayısıyla, bir bardak saw palmetto çayı içmenin ıhlamur içmekten farkı olmayabilir ve bu miktar bedenininiz için sadece rahatlatıcı bir bitki çayı içmeye denk düşebilir.
Kurutulmuş bir takviye olarak veya yağlı bir sıvı ekstraksiyonu olarak aldığınızda ise cüce palmiye bitkisinin en etkili dozunu almış olursunuz. Bu bitki özellikle prostat tedavisi ile ilişkilendirdiğinden, çoğu çalışma sadece erkekleri hedef alarak yapılmıştır, bu nedenle aynı dozajın kadınlar için uygun olup olmadığı konusunda kesin konuşamayız. Uygun doz alımı için doktorunuza danışmak en mantıklısı olacaktır.
