Agave şurubu son yıllarda doğal tatlandırıcı denildiğinde akla ilk gelen seçeneklerden biri. Özellikle beyaz rafine şekerin yasaklar listesine kesin bir şekilde eklenmesi ile sağlıklı beslenmeye çalışanlar alternatif tatlandırıcılara yöneldikçe agave şurubu tanınmaya ve kullanılmaya başlandı. Yine de çoğu kişinin agave şurubu hakkında pek de fazla bilgisi yok.
Bugün doğal tatlandırıcı sınıfına dahil edilen, anavatanı Meksika olan ve tüm Amerika’da oldukça yaygın kullanılan agave şurubu hakkında önemli bilgiler vereceğiz. Agave şurubu nedir ve agave şurubu zararları nelerdir sorularını yanıtlayıp nasıl kullanabileceğinizden bahsedeceğiz.
Agave Şurubu Nedir?
İnternette sağlıklı tatlı tarifleri ararken ya da televizyon programlarında agave şurubundan bahsedildiğine denk gelmişsinizdir. Özellikle yabancıların tatlı tarifleri bizim bildiğimiz beyaz şeker yerine agave şurubundan bol miktarda içerir. Bazı diyetisyenlerin çok sıcak bakmadığı agave şurubunun aroması ile sevildiği ise bir gerçektir.
Agave şurubu anavatanı Meksika olan Agave tequilana (blue agave) bitkisinden üretilir. Bu bitki ayrıca bir içki çeşidi olan tekilanın hammaddelerinden biridir. Bitkinin öz suyu fermente edilerek tekila yapımında kullanılır. Meksika’da yüzyıllardır kullanılmaktadır. Birçok bitki ve ot gibi geleneksel kullanımında sağlığa faydaları olduğuna inanıldığı için tıbbi amaçla da kullanılmıştır. Güney Amerika ve Meksika başta olmak üzere batı ülkelerinde kullanımı yaygındır.
Öz suyundaki %85 oranında fruktoz yani meyve şekeri bulunmaktadır. Bizim tariflerde kullandığımız agave şurubu (agave nektarı olarak da bilinir), bu bitkinin öz suyunun birtakım işlemlerden geçirilmesi ile elde edilen bir çeşit tatlandırıcıdır.
Agave Şurubunun Faydaları Nelerdir?
Agave şurubu faydaları içeriğindeki besin değerleri ve bitkisel bileşenleri ile örtüşmektedir. Dünyadaki En Sağlıklı Yemekler (The Healthiest Meals on Earth) kitabının yazarı Jonny Bowden’a göre agave bitkisi genel kolesterolün düşürülmesine yardımcı olan saponin bileşenlerini içermektedir. Bowden burada saponinlerin tümör gelişiminin engellenmesine yardımcı olabileceğini de söylemektedir. (1) Ancak bu konu ile ilgili daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Agave bitkisinin diyet lifi miktarının fazla olmasına da değinilen görüşler, agavenin kabızlığa iyi gelebileceğini de belirtmektedir. Lifler insan vücudu tarafından emilemezler ancak ince bağırsakta bakteri florasını besleyerek sindirim sağlığının korunmasına yardımcı olabilirler.
Agave şurubu bal kullanmayan vegan kişiler için tatlandırıcı bir alternatif olabilir.
Agave Şurubu Glisemik İndeks ve Kan Şekerine Etkisi
Glisemik indeksi düşük yiyecekler daha sağlıklı olarak nitelendirilmektedir. Bunun sebebi ise bu yiyeceklerin kana şeker karıştırma hızının düşük olmasıdır. Eğer yiyeceğin glisemik indeksi yüksek ise kandaki şeker miktarını hızlı bir şekilde arttırır ve sağlığı olumsuz etkileyebilir. (2)
Fruktoz ya da diğer adı ile meyve şekeri, glukoz gibi kandaki şeker miktarını ve insülini bir anda yükseltmez. Bu sebeple de sağlıklı olarak nitelenir. Agave nektarı glisemik indeksi düşük yiyeceklerden bir tanesidir. Yüksek fruktoz miktarı bunun sebebidir. Ancak burada hataya düşülen nokta agavede bulunan fruktoz miktarının unutuluyor olmasıdır. Dolayısıyla agave şurubu kullanırken daha dikkatli davranmak gerekir.
Agave şurubu kullanarak da yapabileceğiniz ıslak kek tarifi ve akçaağaç şurubu hakkında bilgi almak için “Sağlıklı ve Lezzetli Islak Kek Tarifi” yazımızı linke tıklayarak okuyabilirsiniz.
Agave Şurubu Antioksidan Değerleri
Esasında agave öz suyu içerisinde birçok antioksidan bulundurmaktadır ancak bu antioksidanlar agave öz suyu şuruba dönüştürülüp kullanabileceğimiz haline getirilirken bu antioksidanların bir kısmını kaybetmektedir. (3)
Agave Şurubu Zararları Nelerdir?
Beyaz şeker yerine alternatif tatlandırıcı arayışı bizi agave, akçaağaç şurubu, bal ve hurma gibi seçeneklere yönlendirmektedir. Ülkemizde agave şurubu yeni yeni bilinmeye başlanmıştır. Bazı otoriteler agave şurubunun sağlığa zararlı olabileceğini düşünmektedir. Peki agave şurubu zararları nelerdir?
Lezzetli bir tatlandırıcı olan agave şurubu aslında sağlığa faydalı olabileceği gibi fazla kullanımı vücudun yüksek oranda fruktoz almasına sebep olur.
Normalde fruktoz ve glukoza göre sağlıklı sayılan bir şeker türüdür ancak agave şurubu çok fazla miktarda fruktoz içerir. Vücut normalde fruktoz üretebildiği için aslında bu besine doğal beslenme dışında çok fazla ihtiyaç duymaz. Ancak agave şurubunun fazla kullanılması ile vücutta artan fruktoz miktarını karaciğer dengelemeye çalışır. Fazla olan früktozu yağa çevirerek kana karıştırır bu da kandaki trigliserid miktarının artması demektir. Araştırmacılar çok fazla fruktozun uzun vadede LDL (kötü) kolesterolü arttırabileceğini, karaciğer yağlanmasına sebep olabileceğini ve vücutta yağlanmaya sebep olabileceğini düşünmektedir. (4, 5, 6)
Agave Şurubu Nasıl Kullanılır?
Agave şurubu beyaz şekere göre 1,4-1,6 kat kadar daha tatlıdır. Bu sebeple de yiyeceklerinizde daha az agave şurubu kullanarak beyaz şekere oranla daha fazla tatlı bir aroma yakalayabilirsiniz.
Agave şurubu en çok tatlılarda, pankek ve kreplerde kullanılır. Hafif, karamelimsi ve yoğun aromaları bulunmaktadır. Koyu agave şurubu mineral bakımından en zengin olan agave şurubudur.
Sağlıklı tatlı tarifleri içerisinde belirtilen agave, kullanım miktarlarına sadık kaldığınız sürece bir sorun teşkil etmez. İçerisindeki fruktoz, kan şekerinizi hemen yükseltmez ancak uzun vadeli fazla kullanımı vücudunuza yağ olarak geri dönebilir.
Doğal tatlandırıcı arayışınıza agave ile devam edebilirsiniz eğer başka alternatifler arıyorsanız akçaağaç şurubu, bal, stevia ve hurma deneyebilirsiniz.
