Alkali diyet, vücudun pH dengesini korumayı amaçlayan bir beslenme planıdır. Bu diyet, asidik gıdalar yerine alkali gıdaların tercih edilmesini teşvik eder. Alkali diyetin benzersiz özellikleri ve sağladığı faydalar, gün geçtikçe popülerliğini artırmaktadır.
Bu yazımızda alkali diyetin temel prensiplerini, hangi besinlerin önerildiğini, hangi besinlerden kaçınılması gerektiğini ve günlük diyet listelerini detaylıca ele alacağız.
Alkali Diyet Nedir?
Alkali diyeti, vücudun pH dengesini korumayı hedefleyen bir beslenme planıdır. Bu diyet, asidik gıdalar yerine alkali gıdaların tüketimini teşvik eder. Asidik gıdalar arasında et, süt ürünleri ve işlenmiş gıdalar bulunurken; alkali gıdalar arasında sebzeler, meyveler ve bazı kuru yemişler yer alır.
Bu beslenme şeklinin enerji seviyesini artırabileceği, kilo vermeye yardımcı olabileceği ve genel sağlığı iyileştirebileceği düşünülür. Ancak çeşitli araştırmalar, bazı durumlarda alkali diyetinin bu etkilerini desteklemekte yetersiz kalabileceğini öne sürer (1).
Alkali Diyetin Faydaları
Alkali diyeti; böbreklere, kemik sağlığına, kas kaybına ve büyüme hormonuna olan etkileriyle öne çıkar. Aynı zamanda genel sağlığı destekleyen bir beslenme düzenine sahiptir.
Daha detaylı bakacak olursak:
Böbreklerin Çalışmasını Destekleyebilir
Araştırmalar, alkali diyetinin böbrek fonksiyonlarını destekleyebileceğini göstermektedir. Özellikle kronik böbrek hastalığı olan bireyler için alkali diyetin faydalı olabileceğinden bahsedilir. Bu diyet, vücutta asit yükünü azaltarak böbrekler üzerindeki stresi hafifletebilir. Asit yükünün azalması, böbreklerin daha verimli çalışmasına ve genel sağlık durumunun iyileşmesine katkı sağlayabilir (2).
Kemik Sağlığına İyi Gelebilir
Alkali olan meyve ve sebzelerin tüketilmesi, vücuttaki potasyum/sodyum oranını iyileştirebilir. Bu iyileşme, potansiyel olarak kemik sağlığına olumlu etkiler yapabilir. Özellikle, potasyum oranının artması ve sodyum oranının azalması, kemik yoğunluğunu korumaya yardımcı olabilir. Böylece, osteoporoz riskini azaltma potansiyeline sahiptir (1).
Kas Kaybını Önleyebilir
Alkali diyetler, vücudun pH seviyelerini dengeleyerek genel sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratabilir. Özellikle yaşlı yetişkinlerde asit yükünü azaltarak kas kaybını minimize edebilir. Yüksek asitli beslenme, kas dokusunun yıkımını hızlandırabilir ve bu da kas kaybına yol açabilir. Alkali diyetler ise bu süreci yavaşlatabilir ve kas kütlesini korumaya yardımcı olabilir (1).
Büyüme Hormonu Seviyelerini İyileştirebilir
Alkali diyetin potansiyel faydalarından biri, büyüme hormonu seviyelerini artırarak beyin işleyişini iyileştirmesidir. Büyüme hormonu, özellikle hafıza ve biliş gibi beyin fonksiyonlarını teşvik edebilir ve genel yaşam kalitesini artırabilir. Bu nedenle, alkali diyetin beyin gelişiminde olumlu etkiler yaratabileceği düşünülmektedir. (1).
Genel Sağlığın İyileştirilmesine Yardımcı Olabilir
Genel olarak, alkali diyet taze ve tam gıdaların tüketimini teşvik eder. Bu diyet; sebzeler, meyveler, baklagiller ve tam tahıllar gibi besin açısından zengin gıdaları ön plana çıkarır. İşlenmiş gıdaların tüketimini en aza indirir, bu da vücutta daha az toksin birikmesine yardımcı olabilir. Sonuç olarak, bu tür beslenme; enerji seviyelerinin artmasına katkıda bulunabilir. Aynı zamanda, daha iyi besin alımı sayesinde genel sağlık durumunun iyileşmesine de yardımcı olabilir (3).
Alkali Beslenme için Uygun Olan Besinler Nelerdir?
Alkali diyetinde, pH derecesi alkaliye yakın olan besinlerin tercih edilmesi gereklidir. Bu besinler genel olarak asidik olmayan yiyecekleri kapsar.
Alkali gıdalara bazı örnekler şunlardır (1):
– Elma, kiraz, ananas, avokado, muz, kayısı ve kavun gibi meyveler
– Brokoli, pancar, kuşkonmaz, yeşil yapraklı sebzeler, sarımsak, havuç ve lahana gibi nişastalı olmayan sebzeler
– Maden suyu ve bitki çayları
– Kestane, çam fıstığı ve kabak çekirdeği gibi fındık ve tohumlar
– Fermente tofu veya tempeh
– Kinoa gibi bazı tahıllar
Alkali Diyetinde Hangi Besinlerden Kaçınılmalıdır?
Alkali diyetinde tüketilmesi önerilmeyen asidik gıdaları listeleyecek olursak (4):
– Et ürünleri
– Kümes hayvanları
– Balık ve deniz ürünleri
– Süt ürünleri (peynir, yoğurt, süt)
– Yumurta (özellikle sarısı)
– Alkol
– Mercimek
Alkali Diyete Örnek Bir Gün Nasıl Olur?
Alkali diyetinde örnek bir beslenme listesi aşağıdaki gibi olabilir. Bu besinler alkali pH değerlerine sahip besinlerden oluşur. Ancak herhangi bir beslenme programını benimsemeden önce bir beslenme uzmanına danışılmalıdır.
Kahvaltı
Yeşil smoothie: Ispanak, lahana, salatalık, yeşil elma, limon suyu ve bir miktar hindistan cevizi suyunu blenderdan geçirip tüketin.
İlginizi çekebilir: Bağışıklık Dostu Smoothie Tarifleri
Avokadolu sandviç: Tam tahıllı ekmeğin üzerine ezilmiş avokado, çeri domates ve bir tutam deniz tuzu ile karabiber ekleyin.
Ara öğün: Bir portakal veya bir avuç çilek tüketin.
Öğle Yemeği
Besleyici yeşil salata: Karışık yeşillikler (ıspanak, roka), kinoa, nohut, avokado, çeri domates, salatalıktan oluşan, zeytinyağı ve limon suyu ile hazırlanmış bir salata tüketebilirsiniz.
Ara öğün: Bir avuç çiğ badem veya kabak çekirdeği ile ara öğününüzü tamamlayın.
Akşam Yemeği
Kinoa ve ızgara sebze: Kabak, dolmalık biber ve kuşkonmaz gibi çeşitli nişastalı olmayan sebzeleri tercih edebilirsiniz. Bu sebzeleri hafifçe ızgarada pişirin ve baharatlarla tatlandırın. Kinoayı ise garnitür olarak tüketebilirsiniz. Daha fazla lezzetli olmasını istiyorsanız sebze suyunda pişirebilirsiniz.
Ara öğün: Sindirime ve rahatlamaya yardımcı olmak için bir fincan papatya veya nane çayı tüketin.
Sindirime özel takviyelere de göz atın!
Alkali Diyetinin Zararları Var mı?
Alkali diyeti hakkında birçok araştırma bulunur. Bu araştırmalarda alkali diyetinin çeşitli hastalıkları önleyebileceği ve sağlık açısından faydalar sağlayabileceği öne sürülmektedir. Buna karşın alkali diyetin kemik sağlığına olan etkileri hakkında bazı şüpheler de vardır.
Örneğin; alkali diyetinde süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi önerilmez. Başka bir perspektifte ise süt ve peynirin kemik sağlığına zararlı olduğuna dair yeterli kanıt bulunmamaktadır. Örneğin süt ürünlerinde yüksek miktarda bulunan fosfat, aslında kemik sağlığına fayda sağlayarak pozitif kalsiyum dengesi oluşturabilir.
Bununla birlikte, alkali diyetin kemik sağlığına fayda sağlayabileceği başka bir mekanizma, büyüme hormonundaki artış ve bunun sonucunda kemik gelişimine olan katkı olarak da açıklanır. Sonuç itibariyle zararları hakkında kesin bir kanı bulunmamakla beraber bazı yönlerden çelişebilen değerlendirmelere de rastlanabilir (5).
