Havaların soğuması ve okulların açılmasıyla birlikte, kapalı ortamlarda geçirilen vakit artıyor. Uzun bir yaz tatilinden sonra çocukların okula dönmesi, aileler için oldukça heyecan verici ancak bir o kadar da telaşlı. Her gün çok sayıda öğrenciyi kapalı mekanlarda bir araya getirmek, bakteri ve virüslere kaçınılmaz şekilde maruz kalmaları anlamına da gelebiliyor.
Eğitime, eğlenceye ve sosyalleşmeye ara vermeden de önlem almanız mümkün. Çocuklarınızı güvende ve sağlıklı tutmaya yardımcı olacak bazı önemli ipuçlarını sizler için derledik. Onlara eğlenceli bir şekilde sağlıklı yaşam bilincini aşılamanın yollarına ve alabileceğiniz önlemlere gelecek olursak…
Sebze Ağırlıklı Tabaklar Hazırlayın
Biliyoruz, çocuğunuzun günde önerilen beş porsiyon meyve ve sebzeyi yemesini sağlamak pek kolay değil. Ancak sebzeler, çocuğunuzun güçlü bağışıklık sistemi oluşturması çok önemlidir. Beslenme düzenine kırmızı, turuncu ve sarı tonlarında veya koyu yeşil renklerde bol miktarda sebze eklemeyi hedefleyin. Çünkü bu bağışıklık sistemini desteklediği kanıtlanmış; C vitamini ve karotenoid alacakları anlamına gelir (1).
Çocuğunuzun sebzeleri tanımasına ve sevmesine yardımcı olacak bazı ipuçları:
Birlikte Alışveriş Yapın
Çocuklar ebeveynlerinin aynası olabilir, bu nedenle süpermarketin meyve ve sebze bölümünde bir şeyler seçerken heyecanlı görünmeye çalışın. Çocuklar aynı zamanda bağımsız olmayı da sever; bu nedenle çocuğunuzun akşam yemeği için görünüşünü beğendiği meyve veya sebzeyi seçmesine izin verin.
Çocuk Gibi Düşünün
Çocuklar genelde yemekle ilgili kararları yemeğin görünüşüne göre verirler. Bunun farkında olan gıda üreticileri üzerinde çizgi film karakterleri olan parlak renkli paketleri tercih ederken, marketler de ürünleri çocukların göz hizasında olacak raflara yerleştirir. Bu bakış açısından yola çıkarak yemek yemeyi daha eğlenceli hale getirebilirsiniz. Nasıl mı?
- Kurabiye kalıplarınızı salatalık dilimlerinizde deneyebilir, minik çiçekler yapabilirsiniz.
- Bir dizi farklı renkli meyve ve sebzeyi, tabağa gökkuşağı gibi dizebilirsiniz.
- Tabağınızı tuvale çevirip, karnabahardan koyun ve brokoliden ise ağaç yapabilirsiniz.
Konuşma Dilinizi Değiştirin
Brokoliyi yemeleri konusunda sert şekilde ısrar etmek veya tatlıyı rüşvet olarak sunmak, çocuğunuz üzerinde sandığınız kadar etkili olmayabilir. Teşvik edici olduğumuzu düşünerek söylediğimiz bazı sözler, çocukları baskı altında hissettirebilir ve onları yemek yemekten alıkoyabilir. Baskı kurmak iştahı kapması ile de bilinen adrenalin hormonunda artışa neden olabilir. Bu nedenle onlarla konuşurken pozitif bir dil kullanmaya önem verin.
Yardım Etmelerine İzin Verin
Sebze ve meyveler ne kadar göz önünde olurlarsa, çocuklar da bir o kadar bu besinlere aşina olacaklardır. Yiyecekleri sevmeyi öğrenmek aslında duyu sistemi ile başlayan bir süreçtir. Yemek hazırlamanıza ve pişirmenize yardımcı olmak, çocukların bu yiyeceklere alışmasını kolaylaştırabilir. Küçük çocuklar salata hazırlarken sebzeleri yıkamaya veya marulu elle parçalamaya yardımcı olabilir. Daha büyük çocuklar ise havuçları soymaya yardımcı olabilir.
Dürüst Olun
İhtiyaç duyuyorsanız; meyve ve sebzeleri çocuğunuzun en sevdiği yiyeceklerle karıştırmayı düşünebilirsiniz. Ama ne yedikleri konusunda onlara karşı dürüst olun. Çünkü yemeğin içinde farklı şeyler görürlerse, bu aranızdaki güvene dayalı beslenme ilişkisinde kötü sonuçlar doğurabilir. Makarna sosuna havuç ve biber, makarnaya attığınız peynire karnabahar ekleyebilirsiniz. Çocukların bir yiyeceği sevmeyi öğrenmeleri için görmeleri gerektiğini unutmayın, bu nedenle yiyecekleri gizleyip sunmak uzun vadeli bir çözüm değildir.
Meyve Tüketimini Destekleyin
Tıpkı sebzeler gibi meyveler de bağışıklık destekleyen besin kaynaklarıdır. Çoğu çocuk meyveyi tatlı olduğu için severek yer. Portakal ve mandalina gibi narenciyeler; enfeksiyonla savaşan beyaz kan hücrelerinin üretimini artırdığı düşünülen C vitamini bakımından zengindir. Çocuğunuz meyveyi bütün olarak yemeye hevesli değilse, smoothie yapabilirsiniz. Hatta içerisine havuç veya salatalık ekleyerek tarifinizi zenginleştirebilirsiniz. Yazın ise smoothie’leri buzlukta dondurup, ev dondurması yapmayı deneyebilirsiniz. Ayrıca kurabiye kalıplarını kullanarak, meyvelere farklı şekiller verebilirsiniz.
Menünüze Yağlı Balık Ekleyin
Omega-3 yağ asitleri somon, uskumru, ringa balığı, taze ton balığı gibi yağlı balıklarda yer alır ve sağlığa pek çok faydası vardır. Ayrıca ceviz, fındık, keten tohumu ve yeşil yapraklı sebzelerde de yer alır. Haftada iki kez, çocuğunuzun beslenme düzenine balık eklemeyi deneyin.
Araştırmalar, omega-3’ün çocuklarda enfeksiyonla mücadelede de faydalı olabileceğini aktarıyor (2). Çocuğunuz balık hayranı değilse, yemek zamanlarında patatesli balık köftesi gibi tarifler deneyebilir ya da patates püresi veya makarna gibi sevdikleri yemeklere eşlik etmelerini sağlayabilirsiniz. Ayrıca kuru yemişler ile de beslenme düzenini destekleyebilirsiniz.
Çocuklara yönelik balık yağı takviyeleri için tıklayın.
Takviyelere Şans Verin
Meyve ve sebze hayranı olmayan bir çocuğunuz varsa, doktorunuza danışarak takviye kullanmayı düşünebilirsiniz. Gıda takviyeleri çocuğunuzun bağışıklığını desteklemek için boşlukları doldurmaya yardımcı olabilir. Kullanımı kolay, çiğnenebilir formdaki; balık yağı, C vitamini ya da multivitamin takviyeleri, size bu konuda yardımcı olabilir.
Çocuklara yönelik vitamin takviyeleri için tıklayın.
Uyku Rutini Oluşturun
Uyku hem çocuklukta hem de yaşam boyunca güçlü bir bağışıklık sisteminin anahtarıdır. Uyku yoksunluğu, bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olan hücreleri azaltarak çocukları hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirebilir. Çocukların ihtiyaç duyduğu uyku miktarı, yaşlarına bağlı olarak değişebilir. Çocuklar ortalama 9-13 saat uykuya ihtiyaç duyar. Küçük çocukların ve bebeklerin ise ortalama 12 ila 17 saate ihtiyacı vardır (3).
Hijyen Eğitimi Verin
Çocukların daha fazla soğuk algınlığı geçirmesinin ana nedenlerinden biri de henüz hijyen konusunda uzmanlaşmamış olmalarıdır. Mikroplar kolayca yayılabilir, bu nedenle çocuğunuza bir mendille hapşırıkları yakalamasını ve öksürdüğünde ağzını kapatmasını öğretmek yardımcı olur. Çocuklarınıza yemeklerden önce ve tuvalete gittikten sonra ellerini yıkamanın önemini aktarın. Evinizde biri hastalanırsa; yüzeyleri dezenfekte ettiğinizden, havluları ve nevresimleri yüksek sıcaklıkta yıkadığınızdan emin olun.
Aktif Olmaları için Fırsat Tanıyın
Aktif olmak bağışıklığı destekler ve hastalanma riskini azaltır. İngiltere Ulusal Sağlık Servisi (NHS), 5-16 yaş arası çocukların her gün 60 dakika aerobik egzersiz yapmasını öneriyor. Çocuğunuzu bir futbol veya basketbol takımına katılmaya ya da dans derslerine kaydolmaya teşvik edin. Zevk aldıkları fiziksel aktiviteleri sürdürme olasılıkları daha yüksektir.
Ailece birlikte yapacağınız aktiviteler seçerek çocuklarınız için iyi bir rol model olabilirsiniz. Evinize yakın bir parkta yürüyüşe çıkmak veya okuldan sonra bisiklete binmek gibi planlar yapabilirsiniz.
Streslerini Azaltmaya Yardımcı Olun
Kronik stresin bağışıklık sistemi üzerindeki olumsuz etkileri malum. Aynı durum çocuklarınız için de geçerli. İyi uyumak, egzersiz yapmak, arkadaşlarla sosyalleşmek, açık havaya çıkmak ve bir rutine sahip olmak; stres seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Çocuklara yönelik farkındalık egzersizlerinden de yararlanabilirsiniz.
