D vitamini yağda çözünebilir ve vücutta depolanabilir vitaminlerden biridir. D vitamini bazı bitkisel veya hayvansal gıdalar tüketilerek alınabilirken aynı zamanda güneş ışığı sayesinde deride D vitamini oluşabilir ve son olarak takviye edici gıdalar kullanılarak vücuda alınabilir.
İnsan vücudundaki D vitaminin büyük bir çoğunluğu deride sentezlenir. D vitamininin vücuttaki görevi ise kan dolaşımında ve kemikte var olan kalsiyum miktarını ayarlamak olarak özetlenebilir. Özellikle doğadan uzaklaşılan ve kapalı evler veya ofislerde yaşamın sürdürüldüğü günümüzde güneş ışığına yeterli miktarda maruz kalınamıyor. Bu durum ise en büyük D vitamini kaynağının alınmamasına yol açıyor. Çok sayıda insan bu nedenle D vitamini eksikliği yaşıyor. D vitamini eksikliği çocuk ve yetişkinlerde tehlikeli olabiliyor. Bu nedenle değerlerinizi düzenli olarak kontrol ettirilmesi ve eksiklik durumunda doktor kontrolünde takviye alınması tavsiye ediliyor. D vitamini eksikliği yaşayanlar takviye edici gıdalar kullanarak bu eksiklerini kolaylıkla karşılayabiliyor.
D Vitamini Nedir?
D vitaminin iki farklı türü bulunur; bunlar D2 ve D3 vitaminidir. D2 besinlerden alınan D vitamini türü iken D3 güneş ışıkları sayesinde vücutta sentezlenen D vitamini türüdür. D vitamini içeren besinler aracılığıyla D vitamini alabilmeniz mümkün fakat D vitamini ihtiyacını genelde güneş ışınları sayesinde vücuda alınıyor. Güneşten gelen ultraviyole B ışınları deride D vitamini oluşumu sağlayabilir. İki şekilde alınan D vitamininde de vücutta aktif rol alabilmesi için değişime uğraması gerekiyor. Bu aktifleşme süreci öncelikle karaciğer ardından ise böbreklerde gerçekleşiyor.
D vitamini ince bağırsaklardan geçen kalsiyum emilimini artırır ve aynı zamanda böbreklerdeki D vitamini atılımını azaltır. Bu sayede vücutta bulunması gereken kalsiyum miktarını belirlemede önemli bir rolü vardır. D vitamini eksikliği sonuçları ise çoğunlukla kalsiyum miktarının azalmasından dolayı gerçekleşir. Tüm bunlar göz önüne alındığında D vitamininin vücudumuzda oldukça önemli bir yeri vardır ve eksikliği birçok farklı hastalığa sebebiyet verir. Düzenli olarak vücudunuzda bulunan D vitamini miktarının kontrolünü sağlamak sağlığınız açısından bir gerekliliktir.
Kan testi sonucunda kanınızda bulunan D vitamini miktarı ng/ml cinsinden hesaplanır. 12’nin altında bulunan değerler çok eksik olduğunu, 12-20 arasındaki değer de muhtemel eksiklik olduğunu, 20-50 arasında çıkan değer ise vücudunuzdaki D vitamini miktarının normal olduğunu gösterir. Ayrıca 50 ve üstü vitamin fazlalığını gösterir. Eğer testinizin sonucunda eksiklik söz konusu ise takviye olarak D vitamini kullanarak bu eksikliği gidermeniz mümkündür.
D Vitamini Eksikliği Neden Olur?
D vitamini eksikliği vücudunuza yeterli miktarda D vitamini almadığınızda karşınıza çıkan bir durumdur. D vitamini eksikliği neden olur maddeler halinde sıralayacak olursak;
- Yeterli miktarda D vitamini içeren gıdalar tüketmemek eksikliğe neden olabilir. Vücudunuza özellikle besin yoluyla çok az D vitamini alınır o nedenle bu gıdaların hiç tüketilmemesi eksikliğe yol açabilir.
- En önemli D vitamini kaynağı tabii ki güneştir bu nedenle güneşten uzak kalma en önemli D vitamini eksikliğisebebidir. Sürekli kapalı alanlarda bulunmak veya güneşte bulunmaktan kaçınmak vücudunuzda D vitaminin azalmasına yol açar. Sadece güneşsiz ortamlarda bulunmak değil aynı zamanda yoğun güneş kremi kullanımı, kapalı kıyafetler giymek gibi durumlarda da güneş ışığı derinize ulaşamaz ve D vitamini sentezlenemez. Böyle durumlar ise eksikliğe sebep olabilir.
- Hamilelikte vücudun ihtiyacı arttığı için D vitamini eksikliği söz konusu olabilir. Obezite gibi hastalık hallerinde de hamilelerde olduğu gibi vücudun fazla D vitaminine ihtiyacı söz konusu olabilir.
- Yaşlılıkta da D vitamini eksikliği fazlasıyla söz konusu olabilir. Bunun sebebi ise yaşlandıkça derinin incelmesidir. Bu gibi deri incelmesi durumunda vücudun deride D vitamini sentezleme oranı düşer.
- Yaşadığınız bölgeye göre de D vitamini eksikliği çekme durumunuz söz konusu olabilir. Özellikle ekvatordan uzakta olan kişiler genellikle D vitamini eksikliği yaşarlar. Bunun sebebi ise ekvatordan uzaklaştıkça güneşin yeryüzünde bulunma süresinin azalmasıdır. Yeterli güneş ışığı almadığı için bu kişilerde de eksiklik söz konusu olabilir.
D Vitamini Eksikliği Nelere Yol Açar?
D vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar arasında çok önemli hastalıklar bulunur. Kanser, diyabet, depresyon, romatizma, hipertansiyon ve kalp hastalıkları gibi birçok farklı hastalığa sebep olabilir.
Kemik erimesi ve kemik hastalıkları: Uzun vadede D vitamini eksiklerinde yetişkinlerde osteoporoz çocuklarda ise raşitizm gözlenmektedir. Ayrıca kemiklerde yumuşama, kemik erimesi ve kas güçsüzlüğü gibi rahatsızlıklara yol açabilir. Raşitizm çocuklarda bacaklarda eğrilik, büyüme geriliği ve bileklerin kalınlaşması gibi doğrudan kemik gelişini etkileyen ve bozan bir yapıya sahiptir. Bu nedenle oldukça tehlikeli hastalıklardan biridir.
Şeker ve kalp hastalıkları: D vitamini eksikliği diyabete yol açabileceği gibi aynı zamanda doğrudan kalbe zarar verebilecek felç veya kalp krizi gibi hastalıklara da sebebiyet verebilir.
Kanser: D vitamini kan dolaşımında etkili rol alan ve hücrelerin birbirleri ile haberleşmesine destek olan bir vitamindir. Hücrelerin iletişimi hızlı olduğunda kanserli hücreler gibi hücrelerin hızlıca bölünüp çoğalmasının önüne geçerler. Aynı zamanda kanserli hücrelerin bulunduğu yerde kan akışını hızlandırarak bu hücrelerin beslenmesini yavaşlatır hatta önlerler. Bu sayede yeterli hızda bölünüp çoğalamayan ve beslenemeyen kanser hücreleri bir süre sonra yok olurlar. Özellikle meme kanseri ve D vitamini eksikliği ile ilgili yapılan araştırmalarda D vitamini oranı yüksek olan kadınların meme kanserine yakalanma riskinin daha az olduğu söylenirken aynı zamanda kansere yakalanmış kadınların vücutlarındaki D vitamini oranını artırarak hastalığı geriletme çalışmaları yapılmaktadır.
D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
D vitamini eksikliği her yaş grubunu etkileyen ve günümüz yaşam koşulları altında birçok insanın yaşadığı bir eksikliktir. Bu önemli eksikliğin nasıl anlaşılacağı ise en çok merak edilen konulardan biridir. D vitamini eksikliği her kişide farklı semptomlarla kendini gösterir. Eksikliği erken fark edip uzun süreli eksiklik yaşamamak oldukça önemli bir hal alıyor. Yukarıda da listelenen hastalıklara yakalanmamak için eksikliği erken fark etmek gerekiyor. D vitamini eksikliği nasıl anlaşılır sorusunu maddeler halinde iletecek olursak;
- Vücutta genel ağrılar hissetmek D vitamini eksikliği göstergesi olabilir.
- Sürekli yorgun hissetmek ve hareket ettiğiniz zamanlarda aşırı yorulma en çok görülen belirtiler arasında yer alır.
- Yürümekte zorlanma veya denge kayıpları yaşama da eksiklik belirtileri arasındadır.
- Eklemler ve parmak gibi hareketli bölgelerde ağrı duyulabilir.
- D vitamini eksikliği belirtileri arasında en çok görülenlerden biri de kuvvetten düşme olarak görülür.
- Çok genel bir semptom olsa da baş ağrısı da D vitamini eksikliğinde karşılaşılan bir durumdur.
- Bunların dışında aşırı terleme, göz altı morlukları, sürekli üşüme, değişken ruh halleri ve depresyonda eksiklik belirtileri arasında yer almaktadır.
Tüm bu belirtiler çok belirleyici unsurlar gibi görünmese de kişilerin kendi davranış ve hislerinden takibini yaparak kontrol etmesi gerekiyor. Eksiklik yaşamamak için takviye alabilir bu sayede vücudunuzun ihtiyaç duyduğu miktarı sağlayabilirsiniz.
