Lutein, karotenoid adı verilen bir vitamin türüdür. Beta-karoten ve A vitamini ile araları sıkı fıkı olan lutein, pek çok multivitaminde kendine yer bulur.
Lutein, insan gözünde renk pigmenti olarak bulunan makula ve retina adındaki iki ana karotenoidden biridir aslında. Luteinin göz dokularını güneş ışığına karşı koruyan bir ışık filtresi olarak işlev gördüğü düşünülmektedir. Bu nedenle lutein, göz sağlığı ile ilgili ürün ve tedavilerde sıklıkla kullanılır.
Luteinin Etki Alanları
Birçok insan luteini “göz vitamini” olarak düşünür. Yaşlı yetişkinlerde görme kaybına yol açan yaşa bağlı maküler dejenerasyon, AMD veya katarakt gibi göz hastalıklarını önlemek için genellikle ağız yoluyla alınır. Diğer koşullarda lutein kullanımını destekleyen bilimsel bir kanıt yoktur.
Yaşlı erişkinlerde görme kaybına yol açan göz hastalığı (yaşa bağlı makula dejenerasyonu veya AMD): Beslenme rutinlerinde fazla miktarlarda lutein tüketen insanların AMD geliştirme riski daha düşük gibi görünmektedir. Ancak mevcut olarak yüksek miktarda lutein tüketen insanlar, lutein tüketimlerini daha da arttırarak bundan fayda sağlayabilirler. 36 aya kadar lutein takviyeleri almak, bazı AMD semptomlarını iyileştirebilir. Lutein en az 1 yıl sürecek şekilde 10 mg’ın üzerindeki dozlarda alındığında ve diğer karotenoid vitaminlerle kombine edildiğinde semptomlarda daha büyük iyileşme görülebilir.
Katarakt: Daha yüksek miktarlarda lutein yemek, katarakt geliştirme riskiyle bağlantılıdır. Lutein ve zeaksantin içeren takviyeleri almak, diyetlerinin bir parçası olarak düşük miktarda lutein ve zeaksantin yiyen insanlarda cerrahi olarak çıkarılması gereken katarakt gelişme riskini azaltır. Ayrıca, lutein takviyeleri almak, zaten kataraktı olan ve zaten çok fazla lutein ve zeaksantin tüketmeyen yaşlı insanlarda vizyonu iyileştiriyor gibi görünüyor.
Beyaz kan hücrelerinde (hodgkin dışı lenfoma) başlayan kanser: Öğünlerinde daha fazla miktarda lutein tüketen veya lutein takviyeleri alan kişilerin hodgkin dışı lenfoma geliştirme şansı daha düşük olabilir.
Lutein Tüketimi
Göz sağlığı için beslenmenize lutein zengini gıdalar ekleyebilirsiniz. Lutein gibi göz iyi gelen vitaminleri takviye olarak almak yerine beslenme düzeninize eklemek daha etkili bir seçenek olabilir. Üstelik bu sayede dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturarak bir taşla iki kuş vurmuş olursunuz.
Lutein açısından zengin gıdalar arasında yumurta sarısı, brokoli, ıspanak, lahana, mısır, portakal biberi, kivi, üzüm, portakal suyu ve kabak akla ilk gelenler. Luteinin, en iyi şekilde yağlı yemeklerle tüketildiğini de belirtelim.
Lutein takviyeleri kullanmadan lutein alımınızı arttırmak için öğünlerinize lahana, ıspanak, yeşil fasulye, mango ve papaya da ekleyebilirsiniz. Lutein içeren göz için vitamin takviyesi, bazı sağlık sorunlarının tedavisinde veya önlenmesinde yararlar sağlıyor olsa da, takviyelerle kendi kendine tedavi edilmesi önerilmez. Lutein takviyeleri kullanmayı düşünüyorsanız, sağlık gereksinimlerinize uygun bir takviye ve günlük doz ihtiyacınız hakkında doktorunuzla konuşmalısınız.
Olası Yan Etkiler
Luteinin ağızdan alındığında güvenli olduğu bilinir. Beslenme rutininizin bir parçası olarak veya ek olarak günde 20 mg’a kadar lutein tüketmek güvenlidir. Üstelik luteini takviye olarak kullanmayıpdoğal besinler üzerinden alıyorsanız, herhangi bir yan etkiden korkmanıza hiç gerek yok.
Hamilelik ve Emzirme Dönemi: Lutein, yiyeceklerde bulunan miktarlarda kullanıldığında hamileler ve emzirme dönemindeki kadınlar için genellikle güvenlidir.
Çocuklar: Lutein ağızdan uygun miktarlarda alındığında genellikle güvenlidir. Günde 0.14 mg lutein içeren bir ürün 36 hafta boyunca bebeklerde güvenle kullanılmıştır.
Kistik Fibroz: Kistik fibrozu olan insanlar yiyeceklerde bulunan bazı karotenoidleri çok iyi ememeyebilir ve genellikle düşük kan lutein seviyelerine sahiptirler.
Cilt Kanseri: Kandaki yüksek lutein seviyelerinin, cilt kanseri öyküsü olan ve yüksek risk taşıyan kişilerde cilt kanseri riskinin olduğu konusunda bazı endişeler vardır.
