Tiamin: Çalışkan Bir Öğrenci
Tiamin, vücudun tüm dokularının düzgün çalışması için gereken önemli bir B vitamini türüdür. Tiamin, bilim adamlarının keşfettiği ilk B vitamini oldu. Bu yüzden adında 1 sayısını içerir. Diğer B vitaminleri gibi, tiamin de suda çözünür ve vücudun besinleri enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur. B1 vitaminini elde edebileceğiniz kaynaklar en genel kapsamıyla şunlardır;
- Gıdalar,
- Bireysel takviyeler,
- Multivitaminler
Vücut adenosin trifosfat (ATP) yapmak için tiamine ihtiyaç duyar. Bu, hücre içerisindeki enerjiyi taşıyan bir moleküldür.
B1 Vitamini Almadığınızda Ne Olur?
B1 vitamini eksikliği vücudunuzdaki pek çok farklı fonksiyonu etkileyebilir:
- Sinir sistemi
- Kalp
- Beyin
Neyse ki, genel olarak dünyada tiamin eksikliği pek yaygın bir durum değildir. Sağlıklı yetişkinlerde tiamin eksikliği oldukça nadirdir. Belirli tıbbi rahatsızlıkları olan kişilerde eksiklik daha yaygındır. Vücudun tiamin seviyesini olumsuz etkileyebilecek durumlar şunlardır (1):
- Alkolizm (2)
- Crohn hastalığı
- Anoreksiya
Böbrekleri için diyaliz seansları süren veya kıvrım diüretikler alan kişiler de tiamin eksikliği açısından risk altındadır. Kıvrım diüretikler, kronik kalp yetmezliği olan kişiler için reçetelendirilir. Bunlar vücuttaki tiaminlerin atılmasına neden olabilir. Bu da bazı problemlere yol açabilir. Kalp düzgün çalışması için tiamine ihtiyaç duyar. Ayrıca digoksin ve fenitoin alan kişiler de bu konuda daha dikkatli olmalıdır.
Tiamin eksikliği iki ana sağlık sorununa yol açabilir. Bunlar beriberi hastalığı ve Wernicke-Korsakoff sendromudur. Beriberi nefes, göz hareketleri, kalp fonksiyonu ve uyanıklığı etkiler. Bu, kan dolaşımındaki bir pirüvik asit birikiminden kaynaklanır, bu da vücudunuzun yiyecekleri yakıta dönüştürememesinin bir yan etkisidir (3).
Wernicke-Korsakoff sendromu teknik olarak iki farklı bozukluktur. Wernicke hastalığı sinir sistemini etkiler ve görme bozukluklarına, kas koordinasyonunun olmamasına ve zihinsel gerilemeye neden olur. Wernicke hastalığı tedavi edilmezse, Korsakoff sendromuna yol açabilir. Korsakoff sendromu beyindeki hafıza fonksiyonlarını kalıcı olarak bozar.
Her iki hastalık da tiamin enjeksiyonları veya takviyeleri ile tedavi edilebilir. Bu, görme ve kas güçlüklerinin düzeltilmesinde yardımcı olabilir. Bununla birlikte, tiamin Korsakoff sendromunun neden olduğu kalıcı hafıza hasarını düzeltemez.
B1 Vitamini Takviyeleri İçin Ne Yapabilir?
Amerika Birleşik Devletleri’nde, alkolik kişiler bahsedilen hastalıklara yakalanma açısından en fazla risk taşıyan gruptur. Şiddetli alkolizm tiamin eksikliğine yol açabilir. Doktorlar, önemli alkol yoksunluğu yaşayan insanları tedavi etmek için tiamin takviyeleri kullanırlar.
Bilim adamları, tiamini bazı hastalıkların olası tedavisi olarak ele almışlardır (4):
Alzheimer hastalığı: Amerikan Alzheimer Hastalığı ve Diğer Demanslar Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre elde edilen bulgular şu ana kadar kesinlik taşımamaktadır.
Katarakt: Mayo Kliniği, tiaminin diğer vitamin takviyeleriyle birlikte kullanılmasının katarakt gelişme olasılığını azaltabileceğini söylüyor.
Böbrek hastalıkları: Tiamin, böbrek hastalıkları açısından risk altında olan diyabetli kişiler için yararlı olabilir. İngiltere Warwick Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bu konudaki bulgularını Diabetologia dergisinde yayınladılar.
Çoğu insan, ihtiyaç duyduğu tiamin miktarını yiyeceklerden alabilir. Tiamin tüketimi ile ilişkili herhangi bir risk faktörü bulunmamaktadır. Thiamine elde edebileceğiniz bazı kaynaklar şunlardır (5):
- Kümes hayvanları
- Bezelye
- Fındık
- Kuru fasulye
- Soya fasulyesi
- Tam tahıllı mısır gevreği
- Mercimek
- Bakliyat
- Pirinç
- Maya
- Balık
- Yoğurt
Bazı gıdalar veya beslenme uygulamaları vücudun tiamin kullanımını engelleyebilir ve eksikliğe yol açabilir. Bu durumlardan bazıları:
- Çok fazla kahve veya çay içmek -kafeinsiz dahi olsa-
- Çay yaprağı çiğnemek
- Düzenli olarak çiğ balık ve kabuklu deniz hayvanları yemek.
Bir vitamin alımına başlamadan önce, özellikle bir eksikliği tedavi etmek için tiamin kullanmadan evvel doktorunuza danışın. Sisteminizde B vitaminleri dengesini korumak için, doktorlar genellikle sağlıklı yetişkinlere tek bir tür B vitamini takviyeleri yerine B kompleks vitaminleri önerirler.
Ana Fikir
Vücudun tüm dokularının düzgün çalışması için tiamin gereklidir. Çoğu insan gıdalardan yeterli miktarda tiamin alır. Bazı tıbbi durumlar ve beslenme programları vücudun tiamin kullanımını durdurabilir. Bu da vücutta tiamin eksikliğine yol açar. Bu durumlarda, takviye alınması gerekebilir. Her duruma karşı bir B1 vitamini takviyesi kullanmadan önce doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin. Bunun, vücudunuzdaki B vitaminleri dengesini doğru bir şekilde sağlamanın anahtarı olduğunu unutmayın.
