Yazar: Yaren Özdemir
“Regl nedir?” sorusunu cevaplamak adet düzensizliğini de tanımlamak için gereken bir adımdır. Adet kanaması diğer ismiyle regl: rahim içi dokuların kanama yoluyla dışarı atılmasıdır. Bu süreç, östrojen ve progesteron hormonları ile düzenlenir. Döngü başladığında östrojen hormonu yardımıyla rahim içi duvarları kalınlaşır. Daha sonra azalan progesteron hormonuna bağlı olarak rahimin iç duvarları dökülür ve kanama gerçekleşir.
Adet Kanaması Ne Kadar Sürer?
Normal bir adet döngüsü 28 gün artı veya eksi yedi gün sürer. Adet kanaması her 21 günde bir daha sık görülürse veya 8 günden daha uzun sürerse düzensiz olarak kabul edilir. Kayıp, erken veya geç dönemler de düzensiz bir döngünün belirtileri olarak kabul edilir (1).
Uzun veya kısa döngülerde; normal değerlerin dışında olan kanamalarda bir hekime başvurulması şarttır. Bunun yanı sıra halk arasında adet gecikmesi olarak bahsedilen 30 artı eksi iki gün düzensizlik olarak sayılmaz.
Adet Düzensizliği Neden Olur?
Adet düzensizliğinin birçok farklı sebebi olabilir. Bunları şu şekilde listeleyebiliriz;
1. Menopoz
Kişinin yaşı kaç olursa olsun adet görmeme durumunda ilk araştırılması gereken konu menopoz olasılığıdır. Menopoz halk arasında bilinenin aksine 20 yaş altı kişilerde de görülebilir. Genlere ve aile yapısına göre bu durum değişebilir (2).
2. Ergenlik
Ergenlik döneminde vücut büyük bir değişim geçirmektedir ve bu dönemde östrojen ve progesteron hormonlarını düzenlenmesi iki seneyi bulabilir.
3. Hamilelik
Normal geçen bir hamilelikte kanama görülmesi beklenmez. Hamilelik döneminin ilk trimesterında görülen ufak kanamalar çok da önemli sayılmaz. Tabii ki hekim kontrolünde olunması şartıyla…
4. Doğum Kontrol Hapı
Daha sık kanama görülmesi, daha az kanama görülmesi, regl süresinin normalden daha uzun veya daha kısa olması doğum kontrol hapının adet dönemi üzerine etkileri arasında yer alır.
5. Polikistik Over Sendromu (PKOS)
Bu tıbbi durum yaşandığında, normal yumurtlama engellenebilir ve yumurtalıklarda küçük kistler oluşabilir. PKOS’lu kadınların genellikle düzensiz regl dönemleri vardır. Bu durum kısırlığa neden olmasının yanı sıra diyabet ve kalp hastalığı riskini de artırabilir (3).
6. Ağır ve Aşırı Egzersiz
Fazla egzersiz yapan kadınlarda ve dayanıklılık sporcularında düzensiz adet döngüsü görülebilmektedir.
7. Ağır Diyetler
Yapılan ağır diyetler vücutla birlikte adet döngüsüne de etki etmektedir. Eksik ve düzensiz beslenme, aşırı kilo, aşırı zayıflık, aneroksiya, bulumia, obezite, yüksek yağ oranı adet düzensizliğini tetiklemektedir.
Yapılan çalışmalar; vücut kitle indeksi 14-24.9 (normal) olan kadınların % 75,51’inin normal bir adet düzenine sahip olduğunu göstermiştir. Vücut kitle indeksi 25- 29,9 (obezite) olan kadınlarda ise regl düzensizliği tespit edilmiştir (4).
8. Stres
Kronik stres ve hatta belirli bir sorunla ilgili kısa vadeli endişe, hormon dengenize zarar verebilir, bu da kaçırılan bir döneme ve düzensiz bir adet döngüsüne neden olabilir.
Adet Düzensizliğinde Nasıl Beslenilmeli?
Adet düzensizliği birkaç ay boyunca normal dışı adet belirtileri görüldükten sonra konulan bir tanıdır. Öncesinde yapılması gereken hormonal testler için hekiminize başvurmalı sonrasında ise hayatınızda değiştirilmesi gereken bazı noktaları değiştirmeye başlamalısınız. Neleri mi değiştireceksiniz? Sizin için sıralayalım:
1. Aşırı Yağlı Sağlıksız Yiyecekler
Kilo temelli hastalıkların kökeni çoğu zaman şeker ve yağ kaynaklı olmuştur. Fast food yemeyi bırakmalısınız!
2. Rafine Şeker
Doğal olan her şey zaten sizin yanınızda! Paketli gıdaları bir kenara bıraksanız olmaz mı?
- Asitli içecekler
- Şekerli kahveler
- Ağır egzersizler
Bedenine ağır gelen, gereksiz yapılan her şey sağlıksızdır. Sağlıksız olan şeyler sadece yiyecekler değildir!
3. Bilinçsiz Diyet
Amacınız kilo almak veya vermek değil, herhangi bir sebebe dayanmayan adet düzensizliğini çözmekse yaptığınız diyetin sağlıklı olup olmadığını gözden geçirmelisiniz!
Yaşları 14 ile 20 arasında değişen 1147 ergen üzerinde yapılan bilimsel araştırmada, bazı adet döngüsü göstergelerinin değişkenliği kilo kaybı ile ilişkili olarak bulunmuştur. Ergenlerin yaklaşık % 40’ı kilo vermeye çalışmış ve sonuçlar kilo verme girişiminin adet düzensizliği ve adet ağrısı sıklığının artmasıyla anlamlı şekilde ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu bulgu vücut kitle indeksinden bağımsızdır (5).
