5-Hidroksitriptofan (5-HTP), vücudunuzun doğal olarak ürettiği bir amino asittir. Vücudunuz onu serotonin üretmek için kullanır. Düşük serotonin seviyesi ise depresyon, anksiyete, uyku bozuklukları, kilo alımı ve diğer sağlık sorunları ile ilişkilidir. Bu nedenle, vücudunuzun serotonin üretimini artırmanın çeşitli faydaları olabilir. 5-HTP takviyelerinin giderek popülerleşmesinin sebebi de budur.
5-HTP’nin potansiyel faydalarını sıralıyor ve merak edilen tüm soruları yanıtlıyoruz.
5-HTP Ne İşe Yarar?
Nörotransmiterler, nöronlar arasında sinir sinyallerini taşımaya yardımcı olan kimyasallardır. Seratonin ise ruh hali, uyku, ağrı algısı, sindirim ve kanın pıhtılaşması gibi konularda rol oynar. Vücudun serotonin üretmek için triptofan adı verilen bir amino aside ihtiyacı vardır. İnsan vücudu triptofan üretemez, bu nedenle onu yiyeceklerden alır. Vücut bu maddeyi aldıktan sonra onu 5-HTP’ye dönüştürür. Daha sonra 5-HTP’yi ise serotonine dönüştürür.
5-HTP takviyeleri genelde “griffonia simplicifolia” adı verilen, Batı Afrika’ya özgü bir bitkinin tohumlarından elde edilir. 5-HTP, özellikle diyetlerinden yeterince triptofan almayan ve vücudu yeterince serotonin üretemeyen kişilerde serotonin düzeylerini yükseltmeye yardımcı olabilir. Araştırmalar, 5-HTP’nin oldukça emilebilir özellikte olduğunu gösterir. Eski bir çalışmaya göre 5-HTP takviyesinin yaklaşık %70’i kan dolaşımına dahil olabilir (1).
5-HTP’nin Faydaları Nelerdir?
5-HTP üzerine yapılan bazı araştırmalar, aşağıdaki konularda potansiyel faydalarının olabileceğini belirtir:
- Kilo kaybını destekleme
- Depresyonu hafifletme
- Uyku düzenini iyileştirme
5-HTP’nin kilo kaybını desteklemedeki rolünü inceleyen araştırmacılar, obeziteden muzdarip 10 kadına 5-HTP içeren bir takviye veriyor. Araştırmaya göre katılımcılar, plasebo grubuna göre daha fazla tokluk hissi yaşıyor ve daha düşük beden kitle indeksine sahip oluyor (2). Bu durum 5-HTP’nin kilo kaybını destekleyebileceğini düşündürüyor.
Başka bir çalışma, 5-HTP’nin depresyon tedavisinde etkili olabileceğini düşündürüyor. Araştırmacılar, 60 kişiyi iki gruba ayırıyor. Bir grup 5-HTP alırken, diğerlerı antidepresan alıyor. Sekiz hafta sonra ise her iki grup da depresyon oranında azalma olduğunu bildiriyor (3).
Üçüncü bir çalışma ise 5-HTP’nin uyku kalitesini ve süresini iyileştirmede etkili olabileceğini belirtiyor. Araştırmacılar, uyku sorunu yaşayan dokuz kişiye 5-http içeren bir gıda takviyesi veriyor. Bu kişiler uykuya daha hızlı dalıyor ve daha uzun süre uyuyor (4).
İlginizi çekebilir: Uyumaya Yardımcı Olan İçecekler
Ancak 5-HTP’nin sağlık yararları üzerine yapılan bu araştırmaların çoğunun küçük çaplı olduğunu ve bulguları doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtmekte fayda var.
5-HTP Kullanırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Bazı insanlar 5-HTP takviyesi alırken mide bulantısı, ishal, kusma ve mide ağrısı yaşayabilir. Bu yan etkiler ise genelde alınan doza bağlıdır, yani doz arttıkça durum kötüleşebilir (5). Bu yan etkileri en aza indirmek için genelde günde iki kez 50-100 mg’lık bir dozla başlanması ve iki haftalık bir süre boyunca uygun düzeyde dozun artırılması önerilir (6).
Belirli antidepresanlar ve ağrı kesiciler vücudunuzun serotonin seviyelerini artırabilecek ilaçlar arasındadır. Bu ilaçları 5-HTP ile almak vücudunuzda serotonin seviyelerinin tehlikeli biçimde artmasına neden olabilir. Buna potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durum olan “serotonin sendromu” adı verilir (7). Kronik rahatsızlığı olanların ve ilaç kullananların 5-HTP takviyesi almadan önce doktoruna danışması önerilir.
